Hướng dẫn chi tiết từ A-Z về cách quản lý chứng từ, hóa đơn và thực hiện nghĩa vụ thuế GTGT, TNCN đối với doanh thu từ livestream bán hàng trên 100 triệu/năm.

Tóm tắt các ý chính

  • Ngưỡng chịu thuế: Cá nhân, hộ kinh doanh có tổng doanh thu từ livestream và các hoạt động kinh doanh khác trên 100 triệu đồng/năm phải kê khai và nộp thuế GTGT, thuế TNCN.
  • Nghĩa vụ xuất hóa đơn: Bắt buộc phải xuất hóa đơn điện tử cho mọi giao dịch bán hàng qua livestream, kể cả khách lẻ không lấy hóa đơn, theo quy định tại Nghị định 123/2020/NĐ-CP.
  • Tỷ lệ thuế phải nộp: Đối với hoạt động phân phối, cung cấp hàng hóa, tổng thuế phải nộp là 1,5% trên doanh thu (bao gồm 1% thuế GTGT và 0,5% thuế TNCN).
  • Trách nhiệm của sàn TMĐT: Các sàn thương mại điện tử có trách nhiệm cung cấp thông tin người bán và doanh thu cho cơ quan thuế để phục vụ công tác quản lý.
  • Lưu trữ chứng từ: Toàn bộ hóa đơn, chứng từ liên quan đến hoạt động kinh doanh phải được lưu trữ tối thiểu 10 năm theo Luật Kế toán.
  • Rủi ro pháp lý: Trốn thuế từ 100 triệu đồng trở lên có thể bị xử lý hình sự. Các hành vi không kê khai, kê khai sai, không xuất hóa đơn đều bị xử phạt hành chính nặng.

Livestream bán hàng trên Facebook, TikTok, Instagram đã trở thành kênh tiếp thị chủ lực, mang lại nguồn doanh thu khổng lồ cho nhiều cá nhân và doanh nghiệp. Tuy nhiên, cùng với sự bùng nổ này là yêu cầu ngày càng siết chặt từ cơ quan thuế về việc quản lý doanh thu, chứng từ và thực hiện nghĩa vụ thuế. Nhiều người kinh doanh vẫn còn mơ hồ về các quy định pháp luật, dẫn đến rủi ro bị truy thu và xử phạt.

Trong bài viết này, Thuận Thiên sẽ tổng hợp và hướng dẫn chi tiết về nghĩa vụ thuế đối với doanh thu từ livestream bán hàng, cách quản lý chứng từ và hóa đơn điện tử theo quy định mới nhất.

Cơ sở pháp lý

I. Hoạt động livestream bán hàng và phạm vi điều chỉnh của pháp luật

1. Định nghĩa và bản chất pháp lý

Theo khoản 1 Điều 3 Nghị định 52/2013/NĐ-CP, livestream bán hàng được xem là một hình thức của thương mại điện tử. Đây là hoạt động tiến hành một phần hoặc toàn bộ quy trình thương mại bằng phương tiện điện tử có kết nối Internet, bao gồm việc phát sóng trực tiếp trên các nền tảng như Facebook, TikTok, YouTube, Shopee Live để giới thiệu sản phẩm, tương tác và chốt đơn với khách hàng. Do đó, mọi hoạt động kinh doanh qua livestream đều phải tuân thủ các quy định của pháp luật về thuế và kế toán.

2. Các hình thức livestream phổ biến

  • Bán hàng trực tiếp qua mạng xã hội: Người bán tự quản lý toàn bộ quy trình từ giới thiệu sản phẩm, chốt đơn đến thu tiền trên các nền tảng cá nhân như Facebook, TikTok, Instagram.
  • Bán hàng trên sàn TMĐT có tính năng livestream: Các sàn như Shopee Live, Lazada Live, TikTok Shop tích hợp sẵn tính năng livestream, hỗ trợ người bán trong việc thanh toán, vận chuyển và quản lý đơn hàng.
  • Tiếp thị liên kết (Affiliate Marketing) qua livestream: Các KOLs, KOCs nhận hoa hồng từ việc giới thiệu và bán sản phẩm của nhãn hàng khác trong buổi livestream của mình.

II. Nghĩa vụ thuế đối với doanh thu từ livestream bán hàng

1. Ngưỡng chịu thuế và đối tượng áp dụng

Theo quy định tại Điều 4 Thông tư 40/2021/TT-BTC, hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh (bao gồm cả hoạt động livestream) có doanh thu trong năm dương lịch từ 100 triệu đồng trở xuống thì không phải nộp thuế GTGT và thuế TNCN. Ngược lại, nếu tổng doanh thu từ tất cả các nguồn kinh doanh (bao gồm livestream) trên 100 triệu đồng/năm, bạn bắt buộc phải thực hiện đầy đủ nghĩa vụ thuế. Đối tượng áp dụng bao gồm tất cả hộ, cá nhân cư trú và không cư trú có hoạt động kinh doanh tại Việt Nam.

2. Các loại thuế phải nộp và thuế suất

Khi doanh thu vượt ngưỡng 100 triệu đồng/năm, cá nhân và hộ kinh doanh phải nộp hai loại thuế chính với tỷ lệ tính trên doanh thu:

  • Thuế Giá trị gia tăng (GTGT):
    • Phân phối, cung cấp hàng hóa: 1%
    • Dịch vụ, xây dựng không bao thầu nguyên vật liệu: 5%
    • Hoạt động sản xuất, vận tải, dịch vụ có gắn với hàng hóa: 3%
  • Thuế Thu nhập cá nhân (TNCN):
    • Phân phối, cung cấp hàng hóa: 0,5%
    • Dịch vụ, xây dựng không bao thầu nguyên vật liệu: 2%
    • Hoạt động sản xuất, vận tải, dịch vụ có gắn với hàng hóa: 1,5%

Đối với doanh nghiệp, doanh thu từ livestream sẽ được hạch toán vào tổng doanh thu của công ty và chịu thuế Thu nhập doanh nghiệp (TNDN) theo quy định của Luật Thuế TNDN hiện hành.

3. Trách nhiệm của sàn thương mại điện tử

Từ năm 2025, các sàn thương mại điện tử không chỉ có trách nhiệm cung cấp thông tin mà còn trực tiếp khai, nộp thuế thay cho cá nhân, hộ kinh doanh trên sàn (theo Nghị định 117/2023 và các quy định mới). Thông tin bao gồm: tên, mã số thuế hoặc số CCCD/CMND/hộ chiếu, địa chỉ, số điện thoại và doanh thu bán hàng. Điều này giúp cơ quan thuế có cơ sở dữ liệu để quản lý, đối chiếu và yêu cầu người bán thực hiện nghĩa vụ thuế đầy đủ.

Điều này chỉ áp dụng cho cá nhân bán hàng trên các sàn TMĐT có chức năng đặt hàng, thanh toán trực tuyến (như Shopee, Lazada, TikTok Shop). Những người bán hàng qua các mạng xã hội thuần túy như Facebook, Zalo vẫn phải tự kê khai và nộp thuế.

Tỷ lệ thuế phải nộp Đối với hoạt động phân phối, cung cấp hàng hóa, tổng thuế phải nộp là 1,5% trên doanh thu (bao gồm 1% thuế GTGT và 0,5% thuế TNCN).
Tỷ lệ thuế phải nộp Đối với hoạt động phân phối, cung cấp hàng hóa, tổng thuế phải nộp là 1,5% trên doanh thu (bao gồm 1% thuế GTGT và 0,5% thuế TNCN).

4. Phân biệt loại thu nhập từ Livestream

  • Người trực tiếp bán hàng: Cá nhân/hộ kinh doanh tự bán sản phẩm của mình qua livestream sẽ nộp thuế theo tỷ lệ trên doanh thu (1,5% đối với hàng hóa).
  • Người làm tiếp thị liên kết (KOLs/KOCs): Những người này nhận hoa hồng khi livestream quảng cáo cho nhãn hàng. Khoản thu nhập này được tính là thu nhập từ tiền lương, tiền công và phải nộp thuế TNCN theo biểu thuế lũy tiến từng phần (từ 5% đến 35%) sau khi đã trừ các khoản giảm trừ gia cảnh.

III. Quy định về quản lý chứng từ và hóa đơn điện tử

1. Nghĩa vụ xuất hóa đơn khi bán hàng

Theo Nghị định 123/2020/NĐ-CP, khi bán hàng hóa, cung cấp dịch vụ, người bán bắt buộc phải lập hóa đơn để giao cho người mua, bất kể giá trị mỗi lần bán. Quy định này áp dụng cho cả hoạt động livestream bán hàng.

  • Đối với khách hàng cá nhân, không lấy hóa đơn: Người bán vẫn phải lập hóa đơn điện tử và gửi lên hệ thống của cơ quan thuế.
  • Đối với khách hàng là doanh nghiệp, hộ kinh doanh (khách sỉ): Bắt buộc xuất hóa đơn GTGT ghi đầy đủ thông tin tên, địa chỉ, mã số thuế của người mua để họ có thể hạch toán chi phí đầu vào.

2. Yêu cầu về nội dung và thời điểm lập hóa đơn

Hóa đơn điện tử phải có đầy đủ các nội dung theo quy định, bao gồm: tên hàng hóa, dịch vụ; đơn vị tính; số lượng; đơn giá; thành tiền chưa có thuế GTGT; thuế suất thuế GTGT; tổng tiền thanh toán đã có thuế GTGT. Thời điểm lập hóa đơn là thời điểm chuyển giao quyền sở hữu hoặc quyền sử dụng hàng hóa cho người mua, không phân biệt đã thu được tiền hay chưa.

3. Lưu trữ và quản lý chứng từ hiệu quả

  • Thời hạn lưu trữ: Tất cả các chứng từ kế toán, bao gồm hóa đơn điện tử, phiếu xuất kho, biên bản giao hàng… phải được lưu trữ tối thiểu 10 năm kể từ ngày kết thúc kỳ kế toán năm theo Luật Kế toán 2015.
  • Phương pháp quản lý: Doanh nghiệp và cá nhân nên sử dụng phần mềm kế toán hoặc phần mềm quản lý hóa đơn điện tử để lưu trữ, quản lý chứng từ một cách khoa học, an toàn, dễ dàng truy xuất khi cơ quan thuế yêu cầu kiểm tra.

IV. Hướng dẫn quy trình kê khai và nộp thuế livestream

1. Đăng ký thuế

Bước đầu tiên và quan trọng nhất là đăng ký thuế với cơ quan thuế để được cấp mã số thuế cá nhân kinh doanh hoặc mã số thuế doanh nghiệp. Đây là yêu cầu bắt buộc khi phát sinh hoạt động kinh doanh thường xuyên và có doanh thu.

2. Kê khai thuế theo từng trường hợp

  • Cá nhân/Hộ kinh doanh bán trên sàn TMĐT có chức năng thanh toán: Các sàn có thể triển khai cơ chế khai thuế, nộp thuế thay cho cá nhân trong tương lai. Hiện tại, sàn có nghĩa vụ cung cấp thông tin doanh thu của bạn cho cơ quan thuế. Bạn cần đối chiếu và thực hiện kê khai theo quy định.
  • Cá nhân/Hộ kinh doanh bán trên mạng xã hội (Facebook, Zalo…): Phải tự thực hiện nghĩa vụ thuế. Bạn có thể chọn phương pháp kê khai (nếu quy mô lớn) hoặc phương pháp khoán (phổ biến hơn). Hồ sơ khai thuế theo tháng hoặc quý tùy thuộc vào doanh thu và đăng ký ban đầu.

3. Thời hạn kê khai và nộp thuế

Tùy theo phương pháp và quy mô, thời hạn nộp hồ sơ khai thuế và nộp tiền thuế như sau:

  • Khai thuế theo tháng: Chậm nhất là ngày thứ 20 của tháng tiếp theo.
  • Khai thuế theo quý: Chậm nhất là ngày cuối cùng của tháng đầu tiên của quý tiếp theo.
  • Nộp thuế theo phương pháp khoán: Chậm nhất là ngày 15/12 hàng năm để xác định mức thuế cho năm sau.

V. Rủi ro và mức xử phạt khi vi phạm về thuế livestream

1. Các hành vi vi phạm thường gặp

Các sai phạm phổ biến bao gồm không đăng ký thuế, không kê khai hoặc kê khai sai doanh thu, không xuất hóa đơn khi bán hàng, và không nộp thuế đúng hạn. Đây là những hành vi có thể dẫn đến hậu quả pháp lý nghiêm trọng.

2. Mức xử phạt hành chính và rủi ro hình sự

  • Chậm nộp hồ sơ khai thuế: Phạt tiền từ 2 triệu đến 25 triệu đồng.
  • Hành vi trốn thuế: Phạt từ 1 đến 3 lần số thuế trốn, đồng thời bị truy thu đủ số thuế và tính tiền chậm nộp (0,03%/ngày).
  • Vi phạm về hóa đơn: Phạt tiền từ 500 nghìn đến 20 triệu đồng tùy mức độ.
  • Xử lý hình sự: Theo Công văn 3441/TCT-TTKT, hành vi trốn thuế với số tiền từ 100 triệu đồng trở lên có thể bị chuyển hồ sơ sang cơ quan công an để điều tra, xử lý hình sự.

3. Xu hướng tăng cường thanh tra của cơ quan thuế

Cơ quan thuế trên cả nước đang quyết liệt tăng cường rà soát, kiểm tra hoạt động kinh doanh thương mại điện tử, đặc biệt là doanh thu từ livestream bán hàng. Chỉ trong 6 tháng đầu năm 2024, Cục Thuế TP.HCM đã truy thu và xử phạt hơn 1.300 trường hợp với tổng số tiền 71 tỷ đồng. Điều này cho thấy không có “vùng cấm” trong công tác quản lý thuế và việc tuân thủ là bắt buộc.

VI. Tóm tắt tìm hiểu nghĩa vụ thuế cho doanh thu từ livestream bán hàng

Hoạt động livestream bán hàng không còn là một sân chơi tự phát mà đã được đưa vào khuôn khổ quản lý chặt chẽ của pháp luật về thuế. Việc chủ động tìm hiểu, đăng ký thuế, sử dụng hóa đơn điện tử và kê khai đầy đủ không chỉ giúp bạn tránh được những rủi ro pháp lý, các khoản phạt nặng mà còn thể hiện trách nhiệm của người kinh doanh.

Hy vọng những chia sẻ từ Thuận Thiên đã giúp bạn có cái nhìn tổng quan và chi tiết để thực hiện đúng nghĩa vụ thuế với doanh thu từ livestream bán hàng của mình.

Câu Hỏi Thường Gặp

Có. Pháp luật không phân biệt bán hàng trên tài khoản cá nhân hay fanpage doanh nghiệp. Miễn là hoạt động kinh doanh có tổng doanh thu trong năm dương lịch trên 100 triệu đồng thì bạn phải đăng ký, kê khai và nộp thuế GTGT, thuế TNCN theo quy định.

Doanh thu chịu thuế được tính là tổng doanh thu từ tất cả các nền tảng (Facebook, TikTok, Shopee,…) và các nguồn kinh doanh khác trong năm dương lịch. Bạn không được tách riêng doanh thu từng nền tảng để né tránh nghĩa vụ thuế khi tổng doanh thu đã vượt ngưỡng 100 triệu đồng.

Có. Theo Nghị định 123/2020/NĐ-CP, người bán phải lập hóa đơn điện tử cho mọi giao dịch bán hàng, không phân biệt giá trị và dù người mua có yêu cầu lấy hóa đơn hay không. Đây là quy định bắt buộc để đảm bảo minh bạch doanh thu.

Hành vi không kê khai, kê khai thiếu doanh thu dẫn đến thiếu số thuế phải nộp được xem là hành vi trốn thuế. Mức phạt hành chính có thể lên đến 3 lần số thuế trốn, cộng với việc truy thu đủ thuế và tiền chậm nộp 0,03%/ngày. Nếu số tiền trốn thuế từ 100 triệu đồng trở lên, bạn có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự.

Có. Nếu người bán là cá nhân cư trú tại Việt Nam (sinh sống tại Việt Nam từ 183 ngày trở lên trong một năm), bạn phải kê khai và nộp thuế tại Việt Nam đối với toàn bộ thu nhập phát sinh, không phân biệt thu nhập đó đến từ trong hay ngoài lãnh thổ Việt Nam.