Nhà nước quản lý từng đơn vị, tổ chức, cá nhân hoạt động sản xuất, kinh doanh trên thị trường, với những tiêu chí chung. Bạn thường nghe doanh nghiệp hay tổ chức nào đó có tư cách pháp nhân. Nhưng không thực sự hiểu pháp nhân là gì? Ý nghĩa của thuật ngữ này, trong quản lý và vận hành doanh nghiệp, tổ chức. Bạn đang tìm kiếm thông tin về: “pháp nhân là gì? Cần thỏa những điều kiện gì thì mới được các định tư cách pháp nhân?” Hãy cùng Thuận Thiên tìm hiểu qua bài viết sau nhé
Pháp nhân là gì?
Pháp nhân được nhà nước quy định rõ trong điều 74, luật dân sự 2015. Căn cứ điều 74, luật này. Hiện nay chưa có định nghĩa rõ ràng để xác định pháp nhân là gì. Nhưng dựa trên những quy định chung trong luật dân sự, có thể hiểu, pháp nhân là một tổ chức của con người thành lập, được nhà nước công nhận và quy định có quyền và chức năng cụ thể. Những tổ chức được thành lập theo trình tự, thủ tục và đáp ứng các điều kiện mà pháp luật quy định, được nhà nước công nhận sẽ có tư cách pháp nhân.
Định nghĩa này sẽ giúp phân biệt giữa pháp nhân với thể nhân (cá nhân) hay các tổ chức khác.
Ví dụ:
Công ty cổ phần, trách nhiệm hữu hạn là những tổ chức có tư cách pháp nhân.
Doanh nghiệp tư nhân không có tư cách pháp nhân.
Pháp nhân là gì? (Nguồn: Internet)
Điều kiện để được xác định có tư cách pháp nhân
Căn cứ điều 74, luật dân sự, nhà nước quy định rõ về điều kiện để được xác định có pháp nhân như sau:
- Tổ chức được thành lập theo quy định của luật này và các luật khác liên quan, theo từng lĩnh vực. Như trên, pháp nhân không phải một cá nhân mà là một tổ chức, được cơ quan chức năng thẩm định và cho phép thành lập. Ví dụ như công ty cần soạn thảo hồ sơ được sở kế hoạch đầu tư duyệt và cấp phép đăng ký kinh doanh.
- Có cơ cấu tổ chức chặt chẽ tuân thủ theo quy định tại điều 83, luật dân sự 2016. Cụ thể, pháp nhân phải có cơ quan điều hành, với nghĩa vụ, quyền hạn của cơ quan này được quy định trong điều lệ. Do vậy, pháp nhân cần có điều lệ hoặc quyết định thành lập cụ thể, được sự thống nhất của các thành viên sáng lập.
- Pháp nhân có tài sản độc lập với cá nhân, pháp nhân khác và tự chịu trách nhiệm bằng tải sản của chính mình. Tổ chức phải có tài sản độc lập mới chịu trách nhiệm bằng chính tài sản của mình, trong các giao dịch thương mại, quyền và nghĩa vụ mà tổ chức xác lập.
- Dân danh chính pháp nhân để tham gia các quan hệ pháp luật một cách độc lập, thông qua người đại diện pháp luật.
Một tổ chức cần đáp ứng đủ cả 4 điều kiện này mới được xác định là có tư cách pháp nhân.
Xem thêm: ngành nghề kinh doanh có điều kiện
Các quy định về pháp nhân
- Quốc tịch của pháp nhân: Tổ chức có tư cách pháp nhân thành lập theo luật của Việt Nam sẽ mang quốc tịch Việt Nam.
- Tài sản của pháp nhân sẽ bao gồm: Vốn góp của chủ sở hữu, thành viên, cổ đông sáng lập, tài sản khác mà pháp nhân được quyền xác lập quyền sở hữu, theo quy định tương ứng của từng bộ luật liên quan.
- Thành lập phải được đăng ký pháp nhân: Pháp nhân được thành lập bởi ý kiến cá nhân, tổ chức hoặc theo quyết định của cơ quan có thẩm quyền. Việc đăng ký pháp nhân sẽ được thực hiện: Đăng ký mới, đăng ký thay đổi và đăng ký theo các quy định khác trong luật.
- Chi nhánh/ văn phòng đại diện của tư cách pháp nhân: Theo đó, chi nhánh/ văn phòng đại diện phụ thuộc vào tổ chức có tư cách pháp nhân và không phải là pháp nhân hợp pháp. Chi nhánh sẽ thực hiện 1 phần hoặc toàn bộ chức năng của pháp nhân. Trong khi, văn phòng đại diện có nhiệm vụ đại diện trong phạm vi pháp nhân giao, bảo vệ quyền lợi và lợi ích của pháp nhân. Việc thành lập hoặc chấm dứt văn phòng đại diện/ chi nhánh của pháp nhân cần đăng ký với cơ quan chức năng và thông báo công khai. Đồng thời, pháp nhân có quyền và nghĩa vụ phát sinh với giao dịch dân sự do văn phòng đại diện/ chi nhánh thực hiện.
- Đại diện của pháp nhân có thể là người đại diện theo pháp luật hoặc đại diện theo ủy quyền. Người đại diện của pháp nhân phải đáp ứng các điều kiện trong luật dân sự hoặc luật khác liên quan.
- Hợp nhất pháp nhân: Theo đó các pháp nhân có thể hợp nhất thành 1 pháp nhân mới. Tại thời điểm thành lập pháp nhân mới, pháp nhân cũ sẽ chấm dứt sự tồn tại, chuyển giao quyền và nghĩa vụ cho tổ chức mới.
- Sáp nhập pháp nhân: Một pháp nhân có thể sáp nhập vào một pháp nhân khác, đồng thời chuyển giao quyền lợi/ nghĩa vụ cho pháp nhân được sáp nhập.
- Chia pháp nhân: Một pháp nhân ban đầu có thể chia tách thành nhiều pháp nhân mới. Sau đó, pháp nhân được chia tách và pháp nhân bị tách sẽ thực hiện quyền và nghĩa vụ mới tương đương.
- Giải thể pháp nhân: sẽ được xác nhận trong các trường hợp (theo điều lệ công ty, theo quyết định của cơ quan nhà nước, khi hết thời hạn hoạt động được ghi trong điều lệ hoặc trường hợp khác theo quy định của pháp luật). Trước khi giải thể, pháp nhân phải thực hiện đầy đủ các nghĩa vụ về tài sản, thanh toán tài sản đúng quy định.
- Phá sản pháp nhân: Được thực hiện theo quy định của pháp luật về việc phá sản.
- Chấm dứt sự tồn tại của pháp nhân: Các trường hợp chấm dứt sự tồn tại của pháp nhân theo quy định (hợp nhất, sáp nhập, chia, chuyển đổi hình thức, giải thể theo các điều 88, 89, 90, 92, 93 luật này), bị tuyên bố phá sản theo luật phá sản. Khi chấm dứt sự tồn tại, tài sản của pháp nhân sẽ được giải quyết theo quy định của luật này hoặc các luật liên quan. Thời điểm chấm dứt sự tồn tại là lúc xóa tên trên sổ đăng ký pháp nhân hoặc theo quyết định của cơ quan chức năng.
Quy định về năng lực pháp luật đối với pháp nhân là gì?
Nhà nước có quy định về năng lực pháp luật với pháp nhân, nhằm kiểm soát các tổ chức hoạt động theo quy tắc chung của cộng đồng. Cụ thể, các quy định về năng lực pháp luật của các tổ chức có tư cách pháp nhân như sau:
- Năng lực dân sự của pháp nhân là khả năng của tổ chức pháp nhân có các quyền, nghĩa vụ dân sự.
- Năng lực dân sự của pháp nhân không bị hạn chế, trừ các trường hợp khác được quy định trong luật dân sự và luật khác liên quan đến pháp nhân.
- Năng lực dân sự của pháp nhân sẽ có hiệu lực bắt đầu từ ngày được cơ quan nhà nước cấp phép thành lập. Với tổ chức phải đăng ký hoạt động thì năng lực dân sự sẽ có hiệu lực kể từ ngày vào sổ đăng ký pháp nhân.
- Năng lực dân sự sẽ chấm dứt kể từ ngày pháp nhân giải thể, chấm dứt sự tồn tại, theo quy định.
Quy định về năng lực pháp luật đối với pháp nhân là gì? (Nguồn: Internet)
Lời kết
Việc thành lập của các tổ chức cần được quản lý, giám sát bởi nhà nước, nhằm tạo môi trường cạnh tranh công bằng, văn minh. Pháp nhân là một trong những thực thể có năng lực dân sự, có tài sản và có nghĩa vụ riêng. Hiểu về pháp nhân là gì sẽ giúp cá nhân, tổ chức đăng ký thành lập hiệu quả, đúng luật. Mọi thắc mắc liên hệ với Thuận Thiên để được hỗ trợ thông tin luật liên quan đến pháp nhân.
Xem thêm:
