Từ 01/7/2025, điều kiện khấu trừ thuế GTGT đầu vào có thay đổi lớn: ngưỡng thanh toán không dùng tiền mặt giảm từ 20 triệu xuống 5 triệu đồng. Nắm rõ để tuân thủ.

Tóm tắt các ý chính

  • Giảm ngưỡng thanh toán không dùng tiền mặt: Từ 01/7/2025, các giao dịch từ 5 triệu đồng trở lên (đã bao gồm thuế GTGT) phải có chứng từ thanh toán không dùng tiền mặt để được khấu trừ thuế GTGT đầu vào, thay vì 20 triệu đồng như quy định cũ.
  • Điều kiện khấu trừ thuế GTGT đầu vào: Doanh nghiệp cần hóa đơn GTGT hợp lệ, chứng từ thanh toán không dùng tiền mặt cho giao dịch từ 5 triệu đồng, và các tài liệu bổ sung như hợp đồng, tờ khai hải quan đối với hàng hóa xuất khẩu.
  • Hình thức thanh toán được chấp nhận: Bao gồm chuyển khoản ngân hàng, thẻ ngân hàng, ví điện tử, bù trừ công nợ, thanh toán qua tổ chức trung gian, và mua trả góp/trả chậm với các điều kiện cụ thể.
  • Trường hợp đặc thù miễn thanh toán không dùng tiền mặt: Các giao dịch dưới 5 triệu đồng, bù trừ công nợ, trả chậm/trả góp có hợp đồng, và hàng nhập khẩu là quà tặng không bắt buộc chứng từ thanh toán không dùng tiền mặt.
  • Tác động đến doanh nghiệp: Quy định mới tăng minh bạch, thúc đẩy thanh toán điện tử, nhưng đòi hỏi doanh nghiệp điều chỉnh quy trình thanh toán, quản lý chứng từ chặt chẽ để tránh mất quyền khấu trừ thuế.
  • Hành vi bị nghiêm cấm: Mua bán hóa đơn, lập giao dịch không có thật, sử dụng hóa đơn không hợp pháp, và các hành vi gian lận thuế khác sẽ bị xử lý nghiêm theo Luật Thuế GTGT 2024.

Từ 01/07/2025, hệ thống pháp luật về thuế giá trị gia tăng (GTGT) tại Việt Nam đã có những thay đổi đáng kể với sự ra đời của Luật Thuế GTGT số 48/2024/QH15 và Nghị định 181/2025/NĐ-CP. Những quy định mới này siết chặt hơn các điều kiện khấu trừ thuế GTGT đầu vào, đặc biệt là về thanh toán không dùng tiền mặt. Điều này đòi hỏi các doanh nghiệp phải cập nhật và điều chỉnh quy trình để đảm bảo tuân thủ.

Trong bài viết này, Thuận Thiên sẽ cùng các bạn đi sâu vào phân tích những thay đổi quan trọng nhất, các điều kiện bắt buộc, các hình thức thanh toán được chấp nhận, và những trường hợp đặc thù không bắt buộc chứng từ thanh toán không dùng tiền mặt. Đồng thời, chúng tôi cũng sẽ đưa ra những lưu ý quan trọng và tác động của quy định mới đối với hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp bạn.

Căn cứ pháp lý:

I. Tổng quan về những thay đổi quan trọng từ 01/7/2025

Kể từ ngày 01/7/2025, Luật Thuế GTGT số 48/2024/QH15 chính thức có hiệu lực, mang đến một sự thay đổi cốt lõi trong điều kiện khấu trừ thuế GTGT đầu vào: ngưỡng áp dụng chứng từ thanh toán không dùng tiền mặt đã giảm từ 20 triệu đồng xuống còn 5 triệu đồng.

  • Quy định cũ (Trước 01/7/2025): Theo Luật Thuế GTGT 2008 và Thông tư 219/2013/TT-BTC, các hóa đơn có giá trị dưới 20 triệu đồng có thể thanh toán bằng tiền mặt mà vẫn được khấu trừ thuế GTGT đầu vào.
  • Quy định mới (Từ 01/7/2025): Theo khoản 2 Điều 14 Luật Thuế GTGT 2024 và Điều 26 Nghị định 181/2025/NĐ-CP, mọi giao dịch mua hàng hóa, dịch vụ từ 5 triệu đồng trở lên (đã bao gồm thuế GTGT) đều phải có chứng từ thanh toán không dùng tiền mặt để được khấu trừ thuế. Quy định này áp dụng cho cả hàng hóa nhập khẩu.

II. Điều kiện khấu trừ thuế GTGT đầu vào theo quy định mới

Căn cứ khoản 2 Điều 14 Luật Thuế GTGT 2024, để được khấu trừ thuế GTGT đầu vào, các điều kiện bắt buộc phải đáp ứng gồm:

1. Có hóa đơn GTGT hợp lệ

  • Hóa đơn giá trị gia tăng mua hàng hóa, dịch vụ trong nước.
  • Chứng từ nộp thuế GTGT ở khâu nhập khẩu đối với hàng hóa nhập khẩu.
  • Chứng từ nộp thuế GTGT thay cho phía nước ngoài theo quy định.

2. Có chứng từ thanh toán không dùng tiền mặt

  • Áp dụng với hàng hóa, dịch vụ mua vào từ 5 triệu đồng trở lên (đã bao gồm thuế GTGT), bao gồm cả hàng hóa nhập khẩu.
  • Chứng từ phải tuân thủ theo quy định tại Nghị định 52/2024/NĐ-CP về thanh toán không dùng tiền mặt.
  • Loại trừ các chứng từ bên mua nộp tiền mặt vào tài khoản của bên bán.

3. Điều kiện bổ sung đối với hàng hóa, dịch vụ xuất khẩu

Ngoài các điều kiện trên, còn phải có:

  • Hợp đồng ký kết với bên nước ngoài về việc bán, gia công hàng hóa, cung cấp dịch vụ.
  • Hóa đơn bán hàng hóa, cung cấp dịch vụ.
  • Chứng từ thanh toán không dùng tiền mặt.
  • Tờ khai hải quan đối với hàng hóa xuất khẩu.
  • Phiếu đóng gói, vận đơn, chứng từ bảo hiểm hàng hóa (nếu có).

III. Các hình thức thanh toán không dùng tiền mặt được chấp nhận

Theo Nghị định 181/2025/NĐ-CP, có 11 hình thức thanh toán được công nhận hợp lệ để được khấu trừ thuế GTGT đầu vào:

  1. Chuyển khoản qua ngân hàng (phải có chứng từ, không chấp nhận nộp tiền mặt vào tài khoản của bên bán).
  2. Ủy nhiệm chi/thu hoặc lệnh chi.
  3. Thẻ ngân hàng (ATM, thẻ tín dụng).
  4. Ví điện tử (Momo, ZaloPay, ShopeePay…) và các hình thức thanh toán điện tử khác.
  5. Thanh toán qua tổ chức trung gian thanh toán.
  6. Bù trừ hàng hóa/dịch vụ, công nợ (có hợp đồng quy định cụ thể và biên bản đối chiếu số liệu, xác nhận giữa hai bên).
  7. Bù trừ công nợ qua bên thứ ba (phải có biên bản bù trừ công nợ của ba bên).
  8. Thanh toán bằng cổ phiếu, trái phiếu.
  9. Thanh toán vào tài khoản Kho bạc Nhà nước.
  10. Mua trả góp/trả chậm từ 5 triệu đồng trở lên (được khấu trừ ngay cả khi chưa đến thời điểm thanh toán, nhưng nếu đến thời hạn mà không có chứng từ thanh toán không dùng tiền mặt, phải điều chỉnh giảm số thuế GTGT đầu vào đã khấu trừ).
  11. Nhân viên cá nhân trả hộ (doanh nghiệp thanh toán lại cho người lao động bằng hình thức không dùng tiền mặt, phải tuân thủ quy chế tài chính hoặc quy chế nội bộ của cơ sở kinh doanh).

IV. Các trường hợp đặc thù không bắt buộc chứng từ thanh toán không dùng tiền mặt

Theo khoản 2 Điều 26 Nghị định 181/2025/NĐ-CP, có một số trường hợp đặc thù không bắt buộc phải có chứng từ thanh toán không dùng tiền mặt để được khấu trừ thuế GTGT đầu vào:

  • Thanh toán bù trừ giữa giá trị hàng hóa, dịch vụ mua vào với giá trị hàng hóa, dịch vụ bán ra (phải có hợp đồng quy định cụ thể và biên bản đối chiếu số liệu, xác nhận giữa hai bên).
  • Bù trừ công nợ qua bên thứ ba (phải có biên bản bù trừ công nợ của ba bên).
  • Thanh toán trả chậm, trả góp có hợp đồng bằng văn bản (được khấu trừ ngay cả khi chưa đến thời điểm thanh toán).
  • Hàng hóa nhập khẩu từng lần có giá trị dưới 5 triệu đồng.
  • Hàng hóa, dịch vụ mua từng lần theo hóa đơn dưới 5 triệu đồng theo giá đã có thuế GTGT.
  • Hàng nhập khẩu là quà biếu, quà tặng, hàng mẫu không phải trả tiền của tổ chức, cá nhân nước ngoài.
  • Các trường hợp đặc biệt khác theo hướng dẫn cụ thể của cơ quan có thẩm quyền.

Lưu ý quan trọng về tổng hóa đơn trong ngày: Nếu cùng một ngày có nhiều hóa đơn từ một nhà cung cấp, mỗi hóa đơn có giá trị dưới 5 triệu đồng nhưng tổng giá trị cộng dồn đạt từ 5 triệu đồng trở lên, thì bắt buộc phải thanh toán không dùng tiền mặt để được khấu trừ thuế GTGT.

Quy định mới tăng minh bạch, thúc đẩy thanh toán điện tử, nhưng đòi hỏi doanh nghiệp điều chỉnh quy trình thanh toán, quản lý chứng từ chặt chẽ để tránh mất quyền khấu trừ thuế.
Quy định mới tăng minh bạch, thúc đẩy thanh toán điện tử, nhưng đòi hỏi doanh nghiệp điều chỉnh quy trình thanh toán, quản lý chứng từ chặt chẽ để tránh mất quyền khấu trừ thuế.

V. Nguyên tắc khấu trừ thuế GTGT đầu vào và các hành vi bị nghiêm cấm

1. Nguyên tắc khấu trừ thuế GTGT đầu vào

  • Khấu trừ toàn bộ đối với hàng hóa, dịch vụ chịu thuế: Thuế GTGT đầu vào của hàng hóa, dịch vụ sử dụng cho sản xuất, kinh doanh hàng hóa, dịch vụ chịu thuế GTGT được khấu trừ toàn bộ, kể cả thuế GTGT đầu vào không được bồi thường của hàng hóa, dịch vụ chịu thuế GTGT bị tổn thất, hàng hóa bị hao hụt tự nhiên do tính chất lý hóa trong quá trình vận chuyển.
  • Khấu trừ theo tỷ lệ đối với hoạt động hỗn hợp: Thuế GTGT đầu vào của hàng hóa, dịch vụ sử dụng đồng thời cho sản xuất, kinh doanh hàng hóa, dịch vụ chịu thuế và không chịu thuế thì chỉ được khấu trừ số thuế GTGT đầu vào của hàng hóa, dịch vụ sử dụng cho sản xuất, kinh doanh hàng hóa, dịch vụ chịu thuế GTGT. Cơ sở kinh doanh phải hạch toán riêng thuế GTGT đầu vào được khấu trừ và không được khấu trừ; trường hợp không hạch toán riêng được thì số thuế GTGT đầu vào được khấu trừ tính theo tỷ lệ phần trăm giữa doanh thu của hàng hóa, dịch vụ chịu thuế GTGT so với tổng doanh thu hàng hóa, dịch vụ bán ra.

2. Các trường hợp không được khấu trừ thuế GTGT đầu vào

  • Tài sản cố định đặc biệt: Cơ sở kinh doanh không được khấu trừ đối với thuế GTGT đầu vào của tài sản cố định, máy móc, thiết bị chuyên dùng phục vụ sản xuất sản phẩm quốc phòng, an ninh; tài sản cố định, máy móc, thiết bị của các tổ chức tín dụng, doanh nghiệp kinh doanh tái bảo hiểm, bảo hiểm nhân thọ, kinh doanh chứng khoán, cơ sở khám chữa bệnh, cơ sở đào tạo; máy bay, trực thăng, tàu lượn dân dụng, du thuyền không sử dụng cho mục đích kinh doanh vận chuyển hàng hóa, hành khách, kinh doanh du lịch, khách sạn.
  • Hàng hóa chuyển từ không chịu thuế sang chịu thuế: Đối với hàng hóa, dịch vụ chuyển từ đối tượng không chịu thuế GTGT sang đối tượng chịu thuế GTGT, cơ sở kinh doanh chỉ được kê khai, khấu trừ thuế GTGT đầu vào của hàng hóa, dịch vụ sử dụng cho sản xuất, kinh doanh hàng hóa, dịch vụ chịu thuế GTGT phát sinh từ ngày 01/7/2025.

3. Các hành vi bị nghiêm cấm trong khấu trừ và hoàn thuế

Theo Điều 13 Luật Thuế giá trị gia tăng 2024, có 8 hành vi bị nghiêm cấm trong khấu trừ, hoàn thuế:

  1. Mua, cho, bán, tổ chức quảng cáo, môi giới mua, bán hóa đơn.
  2. Tạo lập giao dịch mua, bán hàng hóa, cung cấp dịch vụ không có thật hoặc giao dịch không đúng quy định của pháp luật.
  3. Lập hóa đơn bán hàng hóa, cung cấp dịch vụ trong thời gian tạm ngừng hoạt động kinh doanh, trừ trường hợp lập hóa đơn giao cho khách hàng để thực hiện các hợp đồng đã ký trước ngày thông báo tạm ngừng kinh doanh.
  4. Sử dụng hóa đơn, chứng từ không hợp pháp, sử dụng không hợp pháp hóa đơn, chứng từ theo quy định của Chính phủ.
  5. Không chuyển dữ liệu hóa đơn điện tử về cơ quan thuế theo quy định.
  6. Làm sai lệch, sử dụng sai mục đích, truy cập trái phép, phá hủy hệ thống thông tin về hóa đơn, chứng từ.
  7. Đưa, nhận, môi giới hối lộ hoặc thực hiện các hành vi khác liên quan đến hóa đơn, chứng từ để được khấu trừ thuế, hoàn thuế, chiếm đoạt tiền thuế, trốn thuế GTGT.
  8. Thông đồng, bao che; móc nối giữa công chức quản lý thuế, cơ quan quản lý thuế và cơ sở kinh doanh, người nhập khẩu, giữa các cơ sở kinh doanh, người nhập khẩu trong việc sử dụng hóa đơn, chứng từ không hợp pháp.

VI. Tác động và ý nghĩa của quy định mới đối với doanh nghiệp

Việc giảm ngưỡng từ 20 triệu xuống 5 triệu đồng có tác động mạnh mẽ đối với doanh nghiệp, đặc biệt là các doanh nghiệp nhỏ và vừa. Gần như tất cả các khoản mua sắm, chi phí dịch vụ định kỳ đều vượt qua ngưỡng 5 triệu và bắt buộc phải kiểm soát hình thức thanh toán.

  • Tăng tính minh bạch và chống gian lận thuế: Quy định này nhằm minh bạch hóa các giao dịch có giá trị lớn, giảm thất thu ngân sách và hạn chế gian lận thuế. Việc bắt buộc thanh toán không dùng tiền mặt tạo dấu vết giao dịch rõ ràng, thuận lợi cho công tác thanh tra, kiểm tra thuế.
  • Đảm bảo tuân thủ pháp luật: Doanh nghiệp cần rà soát lại quy trình thanh toán hiện tại để đảm bảo tuân thủ quy định mới. Việc không tuân thủ sẽ dẫn đến không được khấu trừ thuế GTGT đầu vào, ảnh hưởng trực tiếp đến hiệu quả tài chính.
  • Thúc đẩy thanh toán điện tử: Quy định này phù hợp với chủ trương xây dựng nền tài chính minh bạch, hướng tới một nền kinh tế số, ít dùng tiền mặt. Việc siết chặt điều kiện khấu trừ thuế GTGT sẽ thúc đẩy hệ thống thanh toán điện tử phát triển rộng khắp.
  • Tạo thuận lợi cho một số giao dịch nhỏ: Quy định mới vẫn duy trì tính linh hoạt cho các giao dịch dưới 5 triệu đồng, giúp doanh nghiệp không phải thực hiện thủ tục phức tạp cho các khoản chi tiêu nhỏ, cấp bách.

VII. Hướng dẫn thực hiện cho doanh nghiệp

Để đảm bảo tuân thủ và tối ưu hóa việc khấu trừ thuế GTGT đầu vào, doanh nghiệp cần lưu ý:

  • Chuẩn bị hệ thống thanh toán:
    • Mở tài khoản ngân hàng đầy đủ cho hoạt động kinh doanh.
    • Trang bị các phương tiện thanh toán điện tử như POS, QR code.
    • Đào tạo nhân viên về quy trình thanh toán không dùng tiền mặt.
    • Xây dựng quy chế tài chính nội bộ phù hợp với quy định mới.
  • Quản lý chứng từ:
    • Lưu trữ đầy đủ chứng từ thanh toán không dùng tiền mặt.
    • Đối chiếu thường xuyên giữa hóa đơn và chứng từ thanh toán.
    • Xây dựng hệ thống file hồ sơ chứng từ khoa học, dễ tra cứu.
    • Backup dữ liệu chứng từ điện tử để tránh mất mát.
  • Rà soát giao dịch:
    • Xác định các nhà cung cấp thường xuyên có giao dịch trên 5 triệu đồng.
    • Thỏa thuận hình thức thanh toán với các đối tác.
    • Lập kế hoạch thanh toán phù hợp với dòng tiền.
    • Kiểm soát các giao dịch nhỏ lẻ có thể cộng dồn vượt 5 triệu trong ngày.

VIII. Tóm tắt điều kiện khấu trừ thuế GTGT đầu vào từ 01/7/2025: Toàn bộ thay đổi và lưu ý quan trọng doanh nghiệp cần nắm rõ

Tóm lại, từ ngày 01/7/2025, các doanh nghiệp cần đặc biệt lưu ý đến việc giảm ngưỡng thanh toán không dùng tiền mặt để được khấu trừ thuế GTGT đầu vào từ 20 triệu xuống 5 triệu đồng.

Việc tuân thủ nghiêm ngặt các quy định về hóa đơn hợp lệ và chứng từ thanh toán không dùng tiền mặt là yếu tố then chốt. Hãy chủ động rà soát quy trình, đào tạo nhân viên và quản lý chứng từ chặt chẽ để đảm bảo hoạt động kinh doanh của bạn luôn tuân thủ pháp luật và tối ưu hóa hiệu quả tài chính.

Câu Hỏi Thường Gặp

Có thể. Đối với hàng hóa, dịch vụ có giá trị dưới 5 triệu đồng (đã bao gồm thuế GTGT), bạn vẫn có thể thanh toán bằng tiền mặt và được khấu trừ thuế GTGT đầu vào.

Không được. Theo quy định tại Nghị định 181/2025/NĐ-CP, việc nộp tiền mặt vào tài khoản của bên bán không được xem là thanh toán không dùng tiền mặt để được khấu trừ thuế GTGT đầu vào.

Có. Quy định về chứng từ thanh toán không dùng tiền mặt từ 5 triệu đồng trở lên áp dụng cho cả hàng hóa nhập khẩu. Tuy nhiên, hàng hóa nhập khẩu từng lần có giá trị dưới 5 triệu đồng hoặc hàng nhập khẩu là quà biếu, quà tặng, hàng mẫu không phải trả tiền sẽ không bắt buộc phải có chứng từ thanh toán không dùng tiền mặt.

Không cần ngay lập tức. Đối với hàng hóa, dịch vụ mua trả chậm, trả góp từ 5 triệu đồng trở lên, cơ sở kinh doanh vẫn được khấu trừ thuế GTGT đầu vào ngay cả khi chưa có chứng từ thanh toán (do chưa đến thời hạn theo hợp đồng). Tuy nhiên, nếu đến thời hạn mà không có chứng từ thanh toán không dùng tiền mặt, bạn phải điều chỉnh giảm số thuế GTGT đầu vào đã khấu trừ.

Doanh nghiệp cần nhanh chóng mở tài khoản ngân hàng để đảm bảo tuân thủ quy định. Trong thời gian chờ mở tài khoản, nên hạn chế các giao dịch mua hàng hóa, dịch vụ trên 5 triệu đồng hoặc sử dụng các hình thức thanh toán khác như ví điện tử, thẻ ngân hàng cá nhân (nếu được quy chế nội bộ cho phép) và sau đó doanh nghiệp thanh toán lại cho người lao động bằng hình thức không dùng tiền mặt.