Luật Bảo hiểm xã hội (BHXH) 2024, dự kiến có hiệu lực từ 01/07/2025, mang đến nhiều thay đổi quan trọng, đặc biệt là các chính sách khuyến khích người lao động bảo lưu thời gian đóng BHXH thay vì rút một lần. Đây được xem là giải pháp tối ưu giúp bảo vệ quyền lợi lâu dài và đảm bảo an sinh khi về hưu.
Trong bài viết này, Thuận Thiên sẽ tổng hợp và phân tích chi tiết các quy định, quyền lợi và cách thực hiện bảo lưu thời gian đóng BHXH cho bạn.
Cơ sở pháp lý:
- Luật Bảo hiểm xã hội số 41/2024/QH15
- Nghị định số 178/2024/NĐ-CP về chính sách đối với cán bộ, công chức, viên chức khi sắp xếp tổ chức bộ máy
- Nghị định số 158/2025/NĐ-CP hướng dẫn chi tiết về BHXH bắt buộc
- Nghị định số 135/2020/NĐ-CP quy định về tuổi nghỉ hưu
I. Khái niệm và ý nghĩa của việc bảo lưu thời gian đóng BHXH
1. Bảo lưu thời gian đóng BHXH là gì?
Bảo lưu thời gian đóng BHXH là việc ghi nhận và giữ lại toàn bộ quá trình người lao động đã tham gia đóng BHXH khi họ tạm dừng hoặc chấm dứt hợp đồng lao động mà chưa đủ điều kiện hưởng lương hưu hoặc chưa có yêu cầu nhận BHXH một lần. Theo Điều 71 Luật BHXH 2024, thời gian này sẽ được bảo toàn và cộng dồn khi người lao động tiếp tục tham gia BHXH trong tương lai.
Quy định này áp dụng cho cả người tham gia BHXH bắt buộc và BHXH tự nguyện (theo Điều 103 Luật BHXH 2024). Đặc biệt, luật mới không giới hạn thời gian bảo lưu, cho phép người lao động giữ quyền lợi của mình cho đến khi đủ điều kiện hưởng lương hưu.
2. Ý nghĩa và tầm quan trọng
Việc bảo lưu thời gian đóng BHXH mang lại ý nghĩa to lớn, giúp người lao động:
- Bảo toàn quyền lợi: Giữ nguyên số năm đã đóng BHXH, tránh bị mất đi khi chuyển đổi công việc hoặc có giai đoạn tạm dừng đóng.
- Đảm bảo an sinh lâu dài: Là cơ sở để cộng nối thời gian đóng, hướng tới mục tiêu hưởng lương hưu khi đủ tuổi, đảm bảo nguồn thu nhập ổn định khi về già.
- Tối ưu hóa mức hưởng: Thời gian đóng càng dài, tỷ lệ hưởng lương hưu càng cao. Bảo lưu giúp bạn tích lũy đủ số năm cần thiết để đạt mức hưởng tối đa.
II. Đối tượng và điều kiện được bảo lưu thời gian đóng BHXH
1. Đối tượng áp dụng
Chính sách bảo lưu thời gian đóng BHXH được áp dụng rộng rãi cho các đối tượng sau:
- Người lao động tham gia BHXH bắt buộc nghỉ việc.
- Người tham gia BHXH tự nguyện dừng đóng mà chưa đủ điều kiện hưởng chế độ.
- Cán bộ, công chức, viên chức nghỉ thôi việc theo Nghị định 178/2024/NĐ-CP.
- Quân nhân, người làm công tác cơ yếu không đủ điều kiện nghỉ hưu và không hưởng BHXH một lần (theo Thông tư 90/2025/TT-BQP).
2. Các trường hợp được bảo lưu
Căn cứ theo Điều 71 Luật BHXH 2024, người lao động sẽ được tự động bảo lưu thời gian đóng BHXH khi thuộc một trong ba trường hợp sau:
- Chưa đủ điều kiện hưởng lương hưu: Người lao động nghỉ việc nhưng chưa đủ tuổi nghỉ hưu hoặc chưa đủ 15 năm đóng BHXH theo quy định tại Điều 64, 65 của Luật này.
- Chưa hưởng BHXH một lần: Người lao động không làm thủ tục đề nghị hưởng BHXH một lần sau khi nghỉ việc.
- Chưa hưởng trợ cấp hằng tháng: Áp dụng cho người đủ tuổi nghỉ hưu nhưng có thời gian đóng BHXH dưới 15 năm và chưa đến tuổi hưởng trợ cấp hưu trí xã hội.
III. 6 Quyền lợi vượt trội khi bảo lưu thời gian đóng BHXH theo Luật BHXH 2024
Luật BHXH 2024 đã bổ sung nhiều chính sách hấp dẫn để khuyến khích người lao động lựa chọn bảo lưu thời gian đóng BHXH thay vì rút một lần. Dưới đây là 6 quyền lợi nổi bật nhất:
- Được hưởng lương hưu với điều kiện dễ dàng hơn: Điều kiện về thời gian đóng BHXH tối thiểu để hưởng lương hưu giảm từ 20 năm xuống còn 15 năm, mở ra cơ hội hưởng lương hưu cho nhiều người hơn.
- Được hưởng các chế độ với mức hưởng cao hơn: Khi tiếp tục tham gia BHXH, thời gian bảo lưu sẽ được cộng dồn, giúp tăng mức hưởng cho các chế độ như ốm đau, tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp trong tương lai.
- Được cấp thẻ BHYT miễn phí khi về hưu: Người hưởng lương hưu sẽ được Quỹ BHXH chi trả toàn bộ chi phí đóng bảo hiểm y tế, đảm bảo quyền lợi chăm sóc sức khỏe trọn đời.
- Được hưởng trợ cấp hằng tháng: Đây là chế độ mới dành cho người chưa đủ điều kiện hưởng lương hưu (dưới 15 năm đóng) và chưa đến tuổi hưởng trợ cấp hưu trí xã hội, giúp đảm bảo cuộc sống trong giai đoạn chờ.
- Được Nhà nước đóng BHYT khi hưởng trợ cấp hằng tháng: Trong thời gian nhận trợ cấp hằng tháng, người lao động sẽ được ngân sách nhà nước hỗ trợ đóng bảo hiểm y tế.
- Cơ hội tiếp cận tín dụng ưu đãi: Chính sách mới còn mở ra cơ hội để người lao động đang bảo lưu thời gian đóng BHXH được tiếp cận các gói tín dụng hỗ trợ từ nhà nước khi bị mất việc làm.
IV. Hướng dẫn thực hiện và các lưu ý quan trọng
1. Thủ tục bảo lưu thời gian đóng BHXH
Một trong những điểm thuận lợi nhất của chính sách mới là việc bảo lưu thời gian đóng BHXH được thực hiện hoàn toàn tự động. Người lao động không cần phải nộp đơn hay thực hiện bất kỳ thủ tục hành chính phức tạp nào. Khi bạn dừng đóng BHXH và không thuộc các trường hợp hưởng chế độ khác (lương hưu, BHXH một lần), hệ thống của cơ quan BHXH sẽ tự động ghi nhận và bảo lưu toàn bộ quá trình đóng của bạn.
2. Hồ sơ hưởng lương hưu đối với người bảo lưu
Khi đủ điều kiện hưởng lương hưu, người đang bảo lưu thời gian đóng BHXH cần chuẩn bị hồ sơ nộp cho cơ quan BHXH. Theo khoản 2 Điều 77 Luật BHXH 2024, hồ sơ bao gồm:
- Sổ bảo hiểm xã hội (bản gốc).
- Văn bản đề nghị hưởng lương hưu của người lao động.
Thời hạn và nơi nộp: Bạn nên nộp hồ sơ trước thời điểm đủ điều kiện hưởng lương hưu 20 ngày tại cơ quan BHXH nơi cư trú hoặc nơi thuận tiện nhất. Cơ quan BHXH sẽ giải quyết trong vòng 20 ngày làm việc kể từ khi nhận đủ hồ sơ.
3. Các lưu ý quan trọng khi bảo lưu
- Không nên rút BHXH một lần: Đây là lưu ý quan trọng nhất nếu bạn muốn bảo toàn quyền lợi hưởng lương hưu. Rút BHXH một lần đồng nghĩa với việc xóa bỏ toàn bộ thời gian đã đóng.
- Thường xuyên theo dõi và kiểm tra sổ BHXH: Bạn nên chủ động kiểm tra thông tin trên sổ BHXH (qua ứng dụng VssID hoặc trực tiếp tại cơ quan BHXH) để đảm bảo quá trình đóng được ghi nhận đầy đủ, chính xác.
- Cập nhật các quy định mới: Luật và các văn bản hướng dẫn có thể thay đổi. Việc nắm rõ các quy định mới sẽ giúp bạn đưa ra quyết định phù hợp nhất với quyền lợi của mình.
V. So sánh bảo lưu BHXH với rút BHXH một lần
1. Ưu thế vượt trội của việc bảo lưu BHXH
Rút BHXH một lần chỉ mang lại lợi ích tài chính trước mắt nhưng đánh mất đi sự đảm bảo an sinh lâu dài. Ngược lại, bảo lưu thời gian đóng BHXH là một khoản đầu tư cho tương lai, mang lại nguồn thu nhập ổn định hàng tháng qua lương hưu và được kèm theo thẻ BHYT miễn phí để chăm sóc sức khỏe khi về già.
2. Điều kiện rút BHXH một lần từ ngày 01/07/2025
Luật BHXH 2024 đã siết chặt hơn điều kiện rút BHXH một lần. Theo đó, người lao động chỉ được rút một lần nếu thuộc một trong các trường hợp sau:
- Đủ tuổi hưởng lương hưu nhưng chưa đủ 15 năm đóng BHXH và không tiếp tục tham gia.
- Ra nước ngoài để định cư.
- Mắc bệnh hiểm nghèo đến tính mạng như ung thư, bại liệt, xơ gan cổ trướng, lao nặng, HIV/AIDS đã chuyển sang giai đoạn cuối.
- Người có mức suy giảm khả năng lao động từ 81% trở lên.
Lưu ý: Người lao động có thời gian đóng BHXH trước ngày 01/07/2025, sau 12 tháng nghỉ việc không tham gia BHXH và có thời gian đóng chưa đủ 20 năm thì vẫn được quyền rút BHXH một lần theo quy định cũ.
VI. Tóm tắt hướng dẫn bảo lưu thời gian đóng BHXH theo luật mới
Tóm lại, việc bảo lưu thời gian đóng BHXH theo Luật BHXH 2024 là một lựa chọn thông minh và mang lại lợi ích bền vững cho người lao động. Với thủ tục tự động, điều kiện hưởng lương hưu được nới lỏng (chỉ cần 15 năm đóng), và nhiều quyền lợi gia tăng, chính sách này không chỉ giúp bạn bảo toàn thành quả lao động mà còn xây dựng một tương lai an toàn, ổn định về tài chính khi hết tuổi lao động. Thay vì lựa chọn khoản tiền trước mắt từ việc rút BHXH một lần, việc bảo lưu sẽ mở ra cánh cửa an sinh vững chắc cho bạn sau này.
