Từ ngày 01/7/2025, theo Luật Bảo hiểm xã hội 2024, phạm vi đối tượng tham gia BHXH bắt buộc sẽ mở rộng đáng kể so với trước đây. Dưới đây là các nhóm người bắt buộc phải tham gia BHXH theo quy định mới:
I. Nhóm đối tượng phải tham gia BHXH bắt buộc từ 01/7/2025
- Người lao động làm việc theo hợp đồng lao động: Bao gồm các loại hợp đồng lao động như hợp đồng không xác định thời hạn, hợp đồng xác định thời hạn, hợp đồng thời vụ, hợp đồng bán thời gian. Áp dụng cả trường hợp hợp đồng không ghi rõ là “hợp đồng lao động” nhưng thực tế có nội dung trả công, chịu sự quản lý của bên sử dụng lao động.
- Chủ hộ kinh doanh cá thể có đăng ký kinh doanh:
- Từ ngày 01/7/2025: Chủ hộ nộp thuế theo phương pháp kê khai.
- Từ ngày 01/7/2027: Chủ hộ nộp thuế theo phương pháp khoán.
- Từ ngày 01/7/2029: Chủ hộ kinh doanh còn lại.
- Người quản lý doanh nghiệp hoặc hợp tác xã không hưởng lương: Bao gồm thành viên Hội đồng quản trị, kiểm soát viên, giám đốc, tổng giám đốc, người đại diện phần vốn nhà nước hoặc phần vốn doanh nghiệp tại các công ty, các chức danh quản lý được bầu khác không hưởng lương.
- Người hoạt động không chuyên trách ở thôn, tổ dân phố: Được hưởng đầy đủ các chế độ BHXH như ốm đau, thai sản, tai nạn lao động, hưu trí, tử tuất.
- Lực lượng dân quân thường trực: Cũng thuộc diện tham gia BHXH bắt buộc theo quy định mới.
Ví dụ thực tế
- Một chủ tiệm tạp hóa đăng ký kinh doanh và nộp thuế theo phương pháp kê khai sẽ phải tham gia BHXH bắt buộc từ 01/7/2025.
- Một cộng tác viên làm việc thường xuyên, chịu sự quản lý và giám sát của doanh nghiệp, dù hợp đồng không ghi rõ là “hợp đồng lao động”, vẫn thuộc diện bắt buộc tham gia BHXH.
Lưu ý quan trọng
- Mức đóng: Dựa vào tiền lương thỏa thuận (tối thiểu bằng mức lương cơ sở), trừ trường hợp có quy định hướng dẫn riêng.
- Chế tài: Trường hợp trốn đóng hoặc chậm đóng BHXH sẽ bị xử lý theo quy định tại Chương IV của Luật BHXH 2024.
