Kế toán quản trị là một lĩnh vực đóng vai trò cực kỳ quan trọng trong việc tìm hiểu tình hình tài chính của một công ty. Nhờ đó, nó giúp các nhà lãnh đạo doanh nghiệp đưa ra các quyết định điều hành đúng đắn. Thông tin của kế toán quản trị đặc biệt quan trọng đối với công tác vận hành, kiểm soát và đánh giá doanh nghiệp. Vậy kế toán quản trị là gì? Vai trò và công việc của kế toán quản trị ra sao? Hãy cùng Kế Toán Thuận Thiên tìm hiểu từ bài viết dưới đây.
Kế toán quản trị là gì?
Kế toán quản trị (Tên tiếng Anh “Management Accounting” hay “Managerial Accounting”) là một phần trong lĩnh vực kế toán, tập trung vào việc thu thập, phân tích và báo cáo thông tin tài chính để hỗ trợ quá trình ra quyết định và quản lý trong một tổ chức. Đặc điểm chính của kế toán quản trị là sự tập trung vào thông tin kế toán liên quan đến quản lý và sự phân bổ nguồn lực.
Kế toán quản trị nhằm cung cấp cho các nhà quản lý thông tin tài chính cần thiết để đưa ra quyết định chiến lược và tác động đến hiệu suất tổ chức. Nó bao gồm việc xây dựng hệ thống kế toán, lập kế hoạch tài chính, phân tích biểu đồ và chỉ số tài chính, đánh giá hiệu quả kinh doanh, quản lý chi phí và nguồn lực, dự báo và lập kế hoạch nguồn lực tài chính.
Mục tiêu chính của kế toán quản trị là cung cấp thông tin đáng tin cậy, chính xác và phân tích sâu về tình hình tài chính của tổ chức. Thông qua việc phân tích và báo cáo, kế toán quản trị giúp nhà quản lý hiểu rõ hơn về hoạt động kinh doanh, định hướng phát triển, quản lý rủi ro và tối ưu hóa nguồn lực.
Tóm lại, kế toán quản trị là một công cụ quan trọng giúp các nhà quản lý hiểu và quản lý tình hình tài chính của tổ chức, từ đó đưa ra quyết định thông minh và hiệu quả để đạt được mục tiêu kinh doanh.
Kế toán quản trị sẽ cung cấp hai loại thông tin:
- Thông tin tài chính: Đây là thông tin liên quan đến tài chính của công ty, bao gồm các số liệu và báo cáo tài chính như báo cáo tài sản, báo cáo lưu chuyển tiền tệ, báo cáo kết quả kinh doanh và báo cáo lợi nhuận. Thông tin tài chính giúp đo lường hiệu quả hoạt động kinh doanh của công ty, đánh giá hiệu suất tài chính và hỗ trợ việc ra quyết định về đầu tư, vay nợ, quản lý vốn và kế hoạch tài chính.
- Thông tin phi tài chính: Đây là thông tin không liên quan trực tiếp đến tài chính của công ty, nhưng có tác động đến quản trị và quyết định kinh doanh. Đây có thể là thông tin về khách hàng, thị trường, cạnh tranh, sản phẩm, chiến lược kinh doanh, quy trình hoạt động và nhân sự. Thông tin phi tài chính giúp hiểu rõ hơn về môi trường kinh doanh và tác động của các yếu tố không tài chính đến hoạt động của công ty. Nó hỗ trợ việc đánh giá rủi ro, phân tích xu hướng thị trường, phát hiện cơ hội và đưa ra các quyết định chiến lược.
Kế toán quản trị sẽ thu thập, xử lý và cung cấp cả thông tin tài chính và thông tin phi tài chính để hỗ trợ quyết định kinh doanh và quản lý toàn diện trong công ty. Cả hai loại thông tin này đều cần được quản lý và phân tích một cách kỹ lưỡng để đảm bảo rằng các quyết định được đưa ra dựa trên cơ sở thông tin chính xác và đầy đủ.
Kế toán quản trị là gì?
Xem thêm: Thuyết minh báo cáo tài chính
So sánh giữa kế toán quản trị và kế toán tài chính
Giống nhau
- Sử dụng cơ sở dữ liệu chung: Cả hai lĩnh vực đều sử dụng cơ sở dữ liệu kế toán chung để ghi nhận và theo dõi thông tin tài chính của tổ chức.
- Mục tiêu chung: Cả kế toán quản trị và kế toán tài chính đều nhằm cung cấp thông tin tài chính và kinh doanh cho các bên liên quan như quản lý, cổ đông và các bên liên quan khác.
- Tuân thủ các quy tắc kế toán: Cả kế toán quản trị và kế toán tài chính đều phải tuân thủ các quy tắc và nguyên tắc kế toán được định đoạt bởi các tổ chức quản lý kế toán.
- Chịu trách nhiệm: Hệ thống kế toán chi phí chịu trách nhiệm thu thập thông tin chi phí thường được sử dụng.
Khác nhau
| Khác nhau | Kế toán quản trị | Kế toán tài chính |
| ✅ Đối tượng | – Chủ sở hữu, hội đồng quản trị, người quản lý, người giám sát, .. | – Cổ đông, người cho vay, khách hàng, chính phủ Đặc điểm |
| ✅ Đặc điểm | – Không bắt buộc phải tuân theo các chính sách và quy tắc của công ty Kế toán tổng hợp.
– Thông tin được thể hiện ở cả hai hình thức vật chất và giá trị. |
– Bắt buộc tuân thủ các nguyên tắc và chuẩn mực kế toán quốc tế
– Thông tin được thể hiện về mặt giá trị |
| ✅ Tính pháp lý | Tính nội bộ, thuộc thẩm quyền quản lý của mỗi công ty | Mang tính pháp lệnh, tuân thủ các quy định của nhà nước |
| ✅ Hình thức báo cáo sử dụng | Biểu mẫu báo cáo được sử dụng Báo cáo đi sâu vào mọi bộ phận của công ty | Báo cáo tổng hợp đầy đủ toàn công ty (báo cáo tài chính). |
Xem thêm: Kế toán tài chính là gì?
Vai trò của kế toán quản trị trong doanh nghiệp
Kế toán quản trị là một hệ thống thu thập và phân tích thông tin tài chính được sử dụng để hỗ trợ các nhà quản lý trong việc ra quyết định. Nó khác với kế toán tài chính, tập trung vào việc cung cấp thông tin cho các bên bên ngoài như nhà đầu tư, chủ nợ và cơ quan quản lý. Kế toán quản trị cung cấp thông tin chi tiết hơn về hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp, giúp các nhà quản lý đưa ra các quyết định chính xác hơn.
Kế toán quản trị có thể được sử dụng để hỗ trợ các nhà quản lý trong nhiều nhiệm vụ khác nhau, bao gồm:
- Xây dựng kế hoạch kinh doanh: Kế toán quản trị cung cấp thông tin về các nguồn lực và chi phí hiện tại của doanh nghiệp, giúp các nhà quản lý xác định mục tiêu và chiến lược kinh doanh phù hợp.
- Tổ chức thực hiện kế hoạch kinh doanh: Kế toán quản trị cung cấp thông tin về tình hình thực hiện kế hoạch kinh doanh, giúp các nhà quản lý giám sát hiệu quả hoạt động của doanh nghiệp và đưa ra các điều chỉnh cần thiết.
- Đưa ra các phân tích và dự báo: Kế toán quản trị phân tích dữ liệu kế toán và sử dụng các công cụ phân tích để đưa ra dự báo về tình hình tài chính và kinh doanh trong tương lai. Qua việc dự báo, kế toán quản trị giúp quản lý định hướng và đưa ra các quyết định dựa trên các kịch bản và tình huống có thể xảy ra.
- Đưa ra các chỉ tiêu quản lý và đo lường: Kế toán quản trị giúp xây dựng các chỉ tiêu quản lý và đo lường để đánh giá hiệu quả hoạt động của các bộ phận, dự án hoặc chiến lược kinh doanh. Qua việc báo cáo tài chính ngắn hạn và dài hạn, sẽ xác định và theo dõi các chỉ tiêu này, kế toán quản trị đóng vai trò quan trọng trong việc đo lường và theo dõi sự tiến bộ và thành công của doanh nghiệp.
- Kiểm soát chi phí: Kế toán quản trị giúp các nhà quản lý xác định các khoản chi phí không cần thiết và đưa ra các biện pháp cắt giảm chi phí.
- Đánh giá hiệu quả hoạt động kinh doanh: Kế toán quản trị cung cấp thông tin về hiệu quả hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp, giúp các nhà quản lý đưa ra các quyết định điều chỉnh hoạt động kinh doanh cho phù hợp.
- Thiết lập giá cả: Kế toán quản trị cung cấp thông tin về chi phí sản xuất, chi phí marketing và phân phối, giúp các nhà quản lý xác định giá cả hợp lý cho sản phẩm hoặc dịch vụ của mình.
- Quyết định đầu tư: Kế toán quản trị cung cấp thông tin về lợi nhuận tiềm năng của các dự án đầu tư, giúp các nhà quản lý đưa ra các quyết định đầu tư có lợi nhất cho doanh nghiệp.
- Quản lý rủi ro: Kế toán quản trị tham gia vào quá trình xác định và quản lý rủi ro tài chính trong doanh nghiệp. Qua việc phân tích dữ liệu kế toán, kế toán quản trị đưa ra các biện pháp kiểm soát rủi ro và đề xuất các giải pháp để giảm thiểu tác động của rủi ro đến doanh nghiệp.
Kế toán quản trị là một công cụ quan trọng giúp các nhà quản lý đưa ra quyết định hiệu quả. Nó cung cấp thông tin chi tiết về hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp, giúp các nhà quản lý đưa ra các quyết định chính xác hơn, dẫn đến hiệu quả kinh doanh cao hơn..
Vai trò của một kế toán quản trị là gì?
Xem thêm: Khó khăn khi khởi nghiệp
Công việc của một kế toán quản trị là gì?
Công việc của một kế toán quản trị bao gồm chuẩn bị dữ liệu nội bộ, theo dõi và xem xét ngân sách, hỗ trợ quyết định tài chính, giám sát kế toán viên cấp dưới, phân tích dữ liệu và cung cấp thông tin quản lý, xác định xu hướng và rủi ro, đào tạo và bảo trì hệ thống tài chính và có thể chuyên về thuế. Đóng góp của kế toán quản trị giúp công ty quản lý tài chính hiệu quả và đưa ra quyết định kinh doanh thông thái.
- Chuẩn bị dữ liệu cho nội bộ công ty: Kế toán quản trị thu thập và xử lý các thông tin kế toán và tài chính để đảm bảo rằng dữ liệu nội bộ của công ty được ghi chép đúng và đầy đủ. Điều này giúp quản lý và các bộ phận khác trong công ty có được thông tin chính xác để đưa ra quyết định kinh doanh.
- Theo dõi và xem xét ngân sách tài chính nội bộ: Kế toán quản trị giám sát và đánh giá ngân sách tài chính nội bộ của công ty. Họ kiểm soát và tối ưu hóa chi tiêu vốn, đảm bảo rằng nguồn lực tài chính được sử dụng hiệu quả và tuân thủ kế hoạch tài chính.
- Hỗ trợ công ty trong việc lựa chọn và quản lý các hoạt động đầu tư: Kế toán quản trị tham gia vào quá trình lựa chọn và quản lý các hoạt động đầu tư của công ty. Họ cung cấp thông tin tài chính và phân tích để hỗ trợ quyết định về đầu tư, đánh giá hiệu suất và rủi ro của các dự án đầu tư.
- Giám sát các kế toán viên cấp dưới: Kế toán quản trị đảm nhiệm vai trò giám sát và hỗ trợ các kế toán viên cấp dưới. Họ đảm bảo rằng các nhiệm vụ kế toán cơ bản của công ty được thực hiện chính xác và tuân thủ quy trình kế toán quản trị.
- Phân tích dữ liệu và cung cấp chỉ số, dự báo và ngân sách: Kế toán quản trị phân tích dữ liệu kế toán và tài chính để đưa ra các chỉ số, dự báo và ngân sách. Các số liệu và kế hoạch thực hiện sẽ được trình bày cho quản lý cấp cao để hỗ trợ việc ra quyết định tài chính trong tổ chức.
- Xác định xu hướng, cơ hội và rủi ro: Kế toán quản trị xác định các xu hướng và cơ hội phát triển, phân tích và quản lý rủi ro. Họ sắp xếp tài chính và xem xét tài chính cho các hoạt động kinh doanh của công ty, đảm bảo rằng tài chính được quản lý một cách bền vững và hiệu quả.
- Đào tạo và bảo trì hệ thống tài chính: Kế toán quản trị đảm nhận trách nhiệm đào tạo và bảo trì hệ thống tài chính của công ty. Họ hỗ trợ các lập trình viên CNTT và bộ xử lý dữ liệu để phân tích và xử lý hệ thống tài chính của công ty. Điều này đảm bảo rằng hệ thống tài chính của công ty hoạt động trơn tru và đáng tin cậy.
- Chuyên ngành thuế: Ngoài những vai trò trên, kế toán quản trị cũng có thể đặc biệt nắm vững kiến thức về thuế. Họ có thể tư vấn và hỗ trợ công ty trong việc tuân thủ các quy định thuế, đảm bảo rằng công ty tuân thủ quy định pháp luật liên quan đến thuế.
Xem thêm: Công ty trách nhiệm hữu hạn thương mại dịch vụ
Những xu hướng mới đối với nghiệp vụ kế toán quản trị hiện đại
Hiện nay, với sự phát triển và tiên tiến vượt bậc của công nghệ thông tin, các KTQT đã không còn phải dành 80 – 90% thời gian làm việc của cho việc ghi chép sổ sách, đối chiếu các giao dịch hay lập sổ, theo dõi quản lý tồn kho, tài khoản như trước kia nữa mà thay vào đó, các phần mềm kế toán như CRM, ERP sẽ là công cụ thay KTQT làm những công việc này, vừa giúp tiết kiệm quỹ thời gian mà còn đảm bảo tính chính xác.
Chính vì vậy, xu hướng trong ngành nghề kế toán hiện nay sẽ thiên nhiều về việc quản lý thông tin tài chính, phân tích, lập kế hoạch hoặc dự báo tình hình tài chính cho chủ doanh nghiệp, do đó KTQT chính là vị trí mà có khả năng phân tích, tính toán cũng như tham mưu cho các cấp lãnh đạo trong doanh nghiệp để quản lý tình hình tài chính được tốt hơn. Do đó, điều này góp phần nâng cao vai trò cũng như nhu cầu tìm kiếm các kế toán quản trị trong các doanh nghiệp tăng cao.
Ngoài ra hiện nay các xu hướng công nghệ hiện đại đã giúp cho ngành kế toán được phát triển nhanh hơn cũng như phần quản trị cũng sẽ dễ dàng hơn, vì thế nếu bạn không muốn bị tụt phại phía sau thì phải áp dụng các xu hướng công nghệ hiện tại vào công việc:
- Kế toán quản trị dựa trên dữ liệu lớn (Big Data): Sử dụng công nghệ và công cụ phân tích dữ liệu để thu thập và xử lý số lượng lớn thông tin tài chính và phi tài chính. Điều này giúp tăng cường khả năng dự báo, phân tích xu hướng và đưa ra quyết định thông minh dựa trên dữ liệu.
- Kế toán quản trị theo mô hình đám mây (Cloud): Sử dụng các hệ thống kế toán trên đám mây để lưu trữ và truy cập dữ liệu từ bất kỳ đâu và bất kỳ thiết bị nào. Điều này tăng tính linh hoạt, tiện lợi và tiết kiệm chi phí cho các doanh nghiệp.
- Kế toán quản trị theo hướng bền vững (Sustainability): Đưa yếu tố bền vững vào quá trình quản trị tài chính, bao gồm đánh giá tác động môi trường và xã hội của các hoạt động kinh doanh, tính toán về hiệu quả năng lượng và tiết kiệm tài nguyên.
- Kế toán quản trị theo hướng phân cấp (Decentralization): Chuyển từ mô hình quản trị tập trung sang mô hình phân cấp, đặt trách nhiệm và quyền lực quyết định tại cấp độ cơ sở. Điều này tạo điều kiện cho việc định rõ trách nhiệm, khuyến khích sáng tạo và tăng cường liên kết giữa các đơn vị trong tổ chức.
- Kế toán quản trị kỹ thuật số (Digital): Sử dụng các công nghệ số hóa và tự động hóa quy trình kế toán để tăng hiệu suất, giảm thiểu sai sót và tăng cường khả năng theo dõi và kiểm soát.
- Kế toán quản trị với hướng tư vấn (Advisory): Kế toán quản trị không chỉ đóng vai trò thu thập và báo cáo thông tin, mà còn trở thành nguồn cung cấp thông tin và tư vấn chiến lược cho quản lý và lãnh đạo doanh nghiệp. Điều này yêu cầu kế toán quản trị có kiến thức sâu về
Xem thêm: Chủ hộ kinh doanh
Những kỹ năng cần có ở một kế toán quản trị
Để trở thành một kế toán quản trị thành công, cần kết hợp kiến thức về kế toán, quản trị doanh nghiệp và các kỹ năng phân tích, giao tiếp, lãnh đạo, tỉ mỉ, sắp xếp và quản lý thời gian. Sau đây là các kỹ năng bắt buộc bạn phải nó nếu bạn muốn trở thành một kế toán quản trị giỏi
- Kiến thức về chuyên môn kế toán: Hiểu biết về các nguyên tắc, phương pháp và quy định kế toán để có thể áp dụng và thực hiện công việc kế toán một cách chính xác và hiệu quả.
- Kỹ năng phân tích và xử lý dữ liệu: Khả năng thu thập, phân tích và xử lý dữ liệu tài chính để đưa ra những thông tin quan trọng và đáng tin cậy cho quản lý và ra quyết định.
- Kiến thức về quản trị doanh nghiệp: Hiểu biết về các khía cạnh quản trị doanh nghiệp như quản lý tài chính, quản lý chi phí, quản lý rủi ro và quản lý chiến lược. Điều này giúp kế toán quản trị có cái nhìn tổng quan về hoạt động của doanh nghiệp và đóng góp vào quá trình ra quyết định.
- Kỹ năng phân tích và dự báo: Khả năng phân tích dữ liệu tài chính, đưa ra dự báo và dự đoán xu hướng phát triển tài chính trong tương lai. Điều này giúp quản lý đưa ra các quyết định dựa trên thông tin đáng tin cậy và có thể ứng phó với những thay đổi và biến động trong môi trường kinh doanh.
- Kỹ năng giao tiếp và giao tiếp hiệu quả: Có khả năng giao tiếp và truyền đạt thông tin một cách rõ ràng và dễ hiểu cho các bên liên quan. Kế toán quản trị thường phải làm việc với các bộ phận và cá nhân khác trong doanh nghiệp, vì vậy kỹ năng giao tiếp là rất quan trọng.
- Kỹ năng lãnh đạo và quản lý: Có khả năng lãnh đạo và quản lý nhóm, phân công công việc và giám sát tiến độ công việc. Kế toán quản trị thường tham gia vào quá trình quản lý và điều hành của doanh nghiệp, do đó kỹ năng quản lý là rất cần thiết.
- Kiên nhẫn và tỉ mỉ: Kế toán quản trị thường phải làm việc với nhiều số liệu và chi tiết tài chính, yêu cầu sự tỉ mỉ và cẩn thận trong công việc. Kiên nhẫn là yếu tố quan trọng để làm việc với những dữ liệu phức tạp và thực hiện công việc kế toán chính xác.
- Sự linh hoạt và thích ứng: Kế toán quản trị cần có khả năng thích ứng với những thay đổi trong môi trường kinh doanh và quy định kế toán. Sự linh hoạt giúp họ đối phó với những tình huống mới và tìm ra các giải pháp tối ưu cho công việc kế toán.
- Kỹ năng kinh doanh: Hiểu biết về xu hướng thị trường và đưa ra các chiến lược phù hợp để giúp tổ chức đạt được mục tiêu kinh doanh.
- Kỹ năng phân tích logic: Một trong những nhiệm vụ của công ty là phân tích tài chính hoạt động của công ty. Từ đó có thể đưa ra phương án tiết giảm chi phí cho công ty.
- Kỹ năng sắp xếp và tổ chức: Chịu trách nhiệm quản lý, giám sát nên kiểm toán viên phải biết tổ chức, sắp xếp công việc một cách hợp lý, khoa học. cũng như biết cách ưu tiên công việc để giải quyết triệt để những việc quan trọng hơn.
- Kỹ năng quản lý thời gian: Với công việc phải làm, kỹ năng quản lý thời gian giúp kế toán hoàn thành công việc nhanh chóng và đạt hiệu quả tối đa. Quản lý thời gian và tổ chức công việc giúp họ thực hiện công việc một cách khoa học và ngăn nắp hơn.
Kỹ năng sắp xếp, tổ chức, quản lý thời gian là kỹ năng quan trọng đối với kế toán quản trị
Kết bài: Kế toán quản trị là gì? Vai trò và công việc của một kế toán quản trị
Trên đây là một cái nhìn tổng quan về kế toán quản trị, vai trò quan trọng và công việc của một kế toán quản trị. Qua đó, chúng ta có thể thấy rõ tầm quan trọng của kế toán quản trị trong việc quản lý tài chính và định hướng chiến lược cho doanh nghiệp. Với sự hiểu biết và kỹ năng chuyên môn, kế toán quản trị đóng vai trò không thể thiếu trong môi trường kinh doanh ngày nay. Hy vọng thông qua bài viết này, bạn đã có cái nhìn rõ ràng hơn về kế toán quản trị và sẽ áp dụng những kiến thức này để nâng cao hiệu quả quản lý và phát triển doanh nghiệp của mình.
