Khi hàng hóa không đạt chất lượng buộc phải tiêu hủy, doanh nghiệp cần điều chỉnh thuế GTGT và TNDN theo các quy định hiện hành, đồng thời chuẩn bị đầy đủ hồ sơ pháp lý để đảm bảo quyền lợi về thuế.
I. Điều chỉnh Thuế Giá trị gia tăng (GTGT)
1. Đối với thuế GTGT đầu vào
Theo quy định tại Điều 14 Thông tư số 219/2013/TT-BTC, doanh nghiệp vẫn được khấu trừ toàn bộ thuế GTGT đầu vào của hàng hóa bị tổn thất không được bồi thường. Nguyên tắc này áp dụng cho cả hàng hóa phải tiêu hủy do không đạt chất lượng, miễn là hàng hóa đó ban đầu được mua để phục vụ hoạt động sản xuất, kinh doanh hàng hóa, dịch vụ chịu thuế GTGT.
2. Đối với thuế GTGT đầu ra
- Trường hợp hàng hóa chưa bán (hàng tồn kho): Nếu hàng hóa phải tiêu hủy ngay tại kho và chưa xuất hóa đơn bán hàng, doanh nghiệp không phát sinh nghĩa vụ kê khai thuế GTGT đầu ra.
- Trường hợp hàng hóa đã bán và bị trả lại: Nếu hàng hóa đã bán, đã xuất hóa đơn nhưng sau đó người mua trả lại do không đạt chất lượng, người bán phải lập hóa đơn điện tử điều chỉnh giảm hoặc hóa đơn thay thế theo quy định hiện hành về hóa đơn, chứng từ (thay thế cho Nghị định 123/2020/NĐ-CP). Cả người bán và người mua đều phải kê khai điều chỉnh doanh thu, thuế đầu ra, thuế đầu vào tương ứng tại kỳ phát sinh hóa đơn điều chỉnh.
II. Điều chỉnh Thuế Thu nhập doanh nghiệp (TNDN)
Theo Thông tư 78/2014/TT-BTC, giá trị phần tổn thất của hàng hóa bị hư hỏng do thay đổi quá trình sinh hóa tự nhiên, hết hạn sử dụng và không được bồi thường sẽ được tính vào chi phí được trừ khi xác định thu nhập chịu thuế TNDN. Doanh nghiệp ghi nhận khoản tổn thất này như một chi phí hợp lý để giảm trừ thu nhập tính thuế.
III. Thủ tục hồ sơ cần thiết
Để được khấu trừ thuế GTGT và tính vào chi phí được trừ cho thuế TNDN, doanh nghiệp cần chuẩn bị bộ hồ sơ chứng minh việc tiêu hủy, bao gồm:
- Biên bản kiểm kê giá trị hàng hóa bị hư hỏng: Biên bản phải xác định rõ giá trị, nguyên nhân hư hỏng, chủng loại, số lượng, và có chữ ký của người đại diện theo pháp luật.
- Hồ sơ bồi thường (nếu có): Văn bản xác nhận của cơ quan bảo hiểm về khoản bồi thường (nếu không có thì không cần).
- Văn bản giải trình: Doanh nghiệp phải gửi văn bản giải trình về hàng hóa hư hỏng cho cơ quan thuế quản lý trực tiếp, chậm nhất là khi nộp hồ sơ quyết toán thuế TNDN của năm phát sinh tổn thất.
- Các tài liệu liên quan khác: Bảng kê xuất nhập tồn, quyết định tiêu hủy, biên bản tiêu hủy…
Lưu ý quan trọng
- Doanh nghiệp cần cập nhật các quy định mới nhất về hóa đơn điện tử và chính sách giảm thuế GTGT tại thời điểm phát sinh nghiệp vụ để áp dụng đúng.
- Đối với hàng hóa nhập khẩu bị trả lại, cần liên hệ cơ quan hải quan để được hướng dẫn thủ tục.
- Trong các trường hợp cụ thể, doanh nghiệp nên liên hệ trực tiếp với cơ quan thuế quản lý để được hướng dẫn chi tiết.
