Người lao động mắc bệnh hiểm nghèo vẫn được phép rút bảo hiểm xã hội (BHXH) một lần, nhưng điều kiện, thủ tục sẽ khác nhau tùy từng giai đoạn theo quy định pháp luật.
I. Quy định theo từng giai đoạn
1. Giai đoạn trước ngày 01/7/2025
- Chỉ được rút BHXH một lần nếu mắc bệnh hiểm nghèo (ung thư, bại liệt, xơ gan cổ chướng, lao nặng, AIDS) và suy giảm khả năng lao động từ 81% trở lên, phải được xác nhận bởi cơ sở y tế cấp huyện trở lên.
- Bệnh hiểm nghèo không phải là điều kiện độc lập; cần có đánh giá suy giảm khả năng lao động.
2. Giai đoạn từ ngày 01/7/2025
- Luật BHXH 2024 có hiệu lực – cho phép người lao động mắc các bệnh: ung thư, bại liệt, xơ gan mất bù, lao nặng, AIDS được rút BHXH một lần mà không bắt buộc chứng minh suy giảm khả năng lao động.
- Điều kiện bổ sung: Thời gian đóng BHXH phải chưa đủ 20 năm và không còn tham gia BHXH bắt buộc hoặc tự nguyện.
II. Các trường hợp khác cũng được rút BHXH một lần
- Đủ tuổi hưởng lương hưu nhưng chưa đủ 15 năm đóng BHXH.
- Ra nước ngoài định cư.
- Quân nhân, công an xuất ngũ không đủ điều kiện hưởng lương hưu.
Ví dụ thực tế
- Trước 01/7/2025: Chị A mắc ung thư giai đoạn cuối, được Hội đồng giám định y khoa xác nhận mất 85% sức lao động – đủ điều kiện rút một lần.
- Từ 01/7/2025: Anh B mắc xơ gan mất bù, có giấy xác nhận bệnh của bệnh viện cấp tỉnh – chỉ cần giấy xác nhận, không cần xác nhận mất sức lao động cũng có quyền rút BHXH một lần.
Lưu ý quan trọng
- Thời điểm áp dụng: Quy định mới chỉ áp dụng từ 01/7/2025. Hồ sơ nộp trước thời điểm này áp dụng Luật BHXH 2014.
- Hồ sơ cần thiết: Giấy xác nhận bệnh hiểm nghèo (bệnh viện cấp huyện trở lên); Biên bản giám định y khoa (nếu thuộc trường hợp trước 01/7/2025).
- Người lao động tham gia BHXH từ 01/7/2025 sẽ bị hạn chế rút BHXH một lần nếu không thuộc diện đặc biệt này.
