Người lao động bị giãn hợp đồng hoàn toàn có thể bảo lưu thời gian tham gia bảo hiểm xã hội (BHXH) theo quy định tại Luật BHXH 2024.
I. Quyền bảo lưu và thời hạn theo Luật BHXH 2024
Người lao động bị giãn hợp đồng hoàn toàn có quyền bảo lưu thời gian đã đóng BHXH thay vì nhận bảo hiểm xã hội một lần. Việc giãn hợp đồng được coi là một trường hợp chấm dứt tham gia bảo hiểm xã hội, do đó người lao động đủ điều kiện để lựa chọn bảo lưu.
Theo Luật Bảo hiểm xã hội 2024 (có hiệu lực từ ngày 01/07/2025), không có quy định về thời hạn tối đa cho việc bảo lưu quá trình tham gia BHXH. Điều này cho phép người lao động có thể bảo lưu thời gian đã đóng trong thời gian dài và quay lại hệ thống bất kỳ lúc nào khi có điều kiện.
II. Điều kiện hưởng các chế độ BHXH theo quy định mới
1. Điều kiện hưởng lương hưu
Luật BHXH 2024 đã điều chỉnh điều kiện hưởng lương hưu theo hướng có lợi hơn. Cụ thể, người lao động chỉ cần có thời gian đóng BHXH từ đủ 15 năm trở lên (thay vì 20 năm như trước) và đủ tuổi nghỉ hưu theo quy định là sẽ được hưởng lương hưu.
Tuổi nghỉ hưu được điều chỉnh theo lộ trình tại Bộ luật Lao động 2019. Kể từ năm 2021, tuổi nghỉ hưu của người lao động trong điều kiện lao động bình thường là đủ 60 tuổi 03 tháng đối với lao động nam và đủ 55 tuổi 04 tháng đối với lao động nữ. Sau đó, cứ mỗi năm tăng thêm 03 tháng đối với lao động nam cho đến khi đủ 62 tuổi vào năm 2028 và cứ mỗi năm tăng thêm 04 tháng đối với lao động nữ cho đến khi đủ 60 tuổi vào năm 2035. Năm 2025, tuổi nghỉ hưu trong điều kiện lao động bình thường là 60 tuổi 9 tháng đối với nam và 56 tuổi đối với nữ.
2. Điều kiện hưởng BHXH một lần
Luật BHXH 2024 phân loại điều kiện rút BHXH một lần thành hai nhóm dựa trên thời điểm tham gia:
- Người tham gia BHXH trước ngày 01/07/2025: Sau 12 tháng không tham gia BHXH mà chưa đủ 20 năm đóng, có quyền lựa chọn hưởng BHXH một lần.
- Người bắt đầu tham gia BHXH từ ngày 01/07/2025 trở đi: Không còn được rút BHXH một lần với lý do trên. Việc rút chỉ áp dụng cho các trường hợp đặc biệt như: ra nước ngoài định cư, mắc bệnh hiểm nghèo, hoặc đủ tuổi nghỉ hưu nhưng chưa đủ năm đóng để hưởng lương hưu.
III. Quyền lợi khi bảo lưu thời gian tham gia BHXH
Khi lựa chọn bảo lưu thời gian đóng BHXH, người lao động sẽ được hưởng nhiều quyền lợi giá trị hơn trong dài hạn:
- Được cộng nối thời gian đóng BHXH khi quay lại làm việc hoặc tham gia BHXH tự nguyện, tạo điều kiện để đủ điều kiện hưởng lương hưu.
- Khi tiếp tục tham gia, các chế độ như ốm đau, tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp được tính trên tổng thời gian đóng, giúp mức hưởng cao hơn.
- Được hưởng lương hưu hàng tháng khi đủ điều kiện, đảm bảo thu nhập ổn định khi về già.
- Trong thời gian hưởng lương hưu, sẽ được quỹ BHXH đóng bảo hiểm y tế và cấp thẻ BHYT miễn phí.
- Trường hợp không đủ điều kiện hưởng lương hưu và chưa đủ tuổi hưởng trợ cấp hưu trí xã hội, sẽ được hưởng trợ cấp hàng tháng.
- Có cơ hội tiếp cận chính sách hỗ trợ tín dụng của nhà nước dành cho người lao động mất việc làm có thời gian đóng BHXH.
Thời điểm hưởng lương hưu đối với người đang bảo lưu sẽ là thời điểm người lao động đủ điều kiện và có văn bản đề nghị gửi cơ quan BHXH.
