Câu trả lời là có, doanh nghiệp vẫn phải lập sổ sách kế toán dù không phát sinh doanh thu. Doanh nghiệp cần tuân thủ quy định từ Luật Kế toán và các văn bản hướng dẫn, áp dụng cho mọi trường hợp hoạt động kinh doanh, kể cả khi doanh nghiệp mới thành lập hoặc không có giao dịch mua/bán.
Cơ sở pháp lý và nguyên tắc
1. Bắt buộc lập sổ sách
- Luật Kế toán 2015 quy định doanh nghiệp phải lập báo cáo tài chính và sổ sách kế toán đầy đủ, trung thực, dù không phát sinh doanh thu.
- Thông tư 133/2016/TT-BTC yêu cầu doanh nghiệp mở sổ kế toán từ ngày thành lập, ghi chép mọi nghiệp vụ kinh tế phát sinh (kể cả chi phí, tài sản, nợ phải trả).
2. Mục đích ghi chép
- Phản ánh chi phí phát sinh: Chi phí thành lập công ty, thuê văn phòng, mua tài sản cố định…
- Quản lý tài sản/nợ: Ghi nhận số dư tiền mặt, tài khoản ngân hàng, nợ vay (nếu có).
- Tuân thủ nguyên tắc kế toán:
- Cơ sở dồn tích: Ghi nhận chi phí ngay khi phát sinh, dù chưa thanh toán.
- Hoạt động liên tục: Giả định doanh nghiệp tiếp tục hoạt động.
Ví dụ thực tế
Một công ty mới thành lập chưa có doanh thu nhưng đã chi:
- 1 tỷ đồng mua máy móc (tài sản cố định).
- 200 triệu đồng thuê văn phòng (chi phí trả trước).
Yêu cầu: Phải ghi nhận các khoản này vào sổ kế toán để phản ánh chính xác tình hình tài chính.
Lưu ý quan trọng
- Phạt vi phạm: Chậm nộp báo cáo tài chính có thể bị phạt từ 5–10 triệu đồng.
- Hồ sơ bắt buộc: Bao gồm Báo cáo tài chính, Thuyết minh BCTC, Quyết toán thuế TNDN/TNCN.
