Biểu thuế lũy tiến từng phần và thuế suất toàn phần 5% là hai phương pháp tính thuế thu nhập cá nhân khác nhau về cách xác định mức thuế và phạm vi áp dụng.
I. Biểu thuế lũy tiến từng phần
- Áp dụng cho thu nhập từ tiền lương, tiền công với 7 bậc thuế, các bậc từ 5% đến 35%.
- Mỗi phần thu nhập tương ứng với một bậc chịu mức thuế suất khác nhau, thu nhập càng cao thì phần thu nhập vượt sẽ chịu thuế suất cao hơn.
II. Thuế suất toàn phần 5%
- Áp dụng cho thu nhập từ đầu tư vốn, bao gồm cổ tức, lợi tức từ góp vốn, lãi cho vay,… Tuy nhiên, phần lợi nhuận sau thuế được chia từ hoạt động sản xuất kinh doanh của công ty TNHH, công ty hợp danh, hợp tác xã (đã nộp thuế TNDN) thì không thuộc diện chịu thuế TNCN.
- Toàn bộ thu nhập chịu mức thuế suất cố định 5%, không phân bậc.
III. So sánh và phạm vi áp dụng
- Biểu thuế lũy tiến từng phần mang tính công bằng xã hội khi thu nhập cao đóng góp tỷ lệ lớn hơn, phù hợp với thu nhập từ lao động (tiền lương, tiền công).
- Thuế suất toàn phần 5% mang tính đơn giản, minh bạch, áp dụng cho thu nhập đầu tư vốn có tính thụ động.
- Cùng mức thu nhập, lũy tiến thường dẫn tới số thuế cao hơn toàn phần 5% khi thu nhập ở mức trung bình và cao.
IV. Tình hình cập nhật pháp luật
- Biểu thuế lũy tiến từng phần 7 bậc và thuế suất 5% cho thu nhập đầu tư vẫn đang áp dụng theo Luật Thuế thu nhập cá nhân hiện hành.
- Trong Đề án cải cách chính sách thuế giai đoạn 2025–2030, Bộ Tài chính có định hướng đề xuất giảm số bậc thuế từ 7 xuống 5, tuy nhiên chưa có dự thảo Luật chính thức, chưa có hiệu lực pháp lý.
Ví dụ thực tế
- Với thu nhập chịu thuế 15 triệu đồng/tháng từ lương: 5 triệu đầu tiên chịu 5% (250.000 đ), 5 triệu thứ hai chịu 10% (500.000 đ), 5 triệu cuối chịu 15% (750.000 đ) – tổng 1.500.000 đ.
- Với thu nhập 15 triệu đồng từ cổ tức: chịu toàn bộ 5% = 750.000 đ.
Lưu ý quan trọng
Phạm vi áp dụng cho từng loại thuế suất được quy định rõ trong Luật Thuế thu nhập cá nhân. Cần theo dõi các thay đổi pháp luật để cập nhật quy định mới khi có hiệu lực.
