Văn phòng đại diện không được phép nhận chuyển nhượng vốn do không có tư cách pháp nhân và bị giới hạn chức năng hoạt động theo quy định pháp luật Việt Nam.
1. Bản chất pháp lý của văn phòng đại diện
- Không có tư cách pháp nhân: Văn phòng đại diện là đơn vị phụ thuộc của doanh nghiệp nước ngoài, chỉ thực hiện chức năng hỗ trợ như nghiên cứu thị trường, xúc tiến hợp đồng, liên lạc với đối tác, không được phép tham gia hoạt động kinh doanh sinh lợi (bao gồm nhận chuyển nhượng vốn, mua bán hàng hóa, ký hợp đồng thương mại).
- Phạm vi hoạt động bị giới hạn: Theo Luật Doanh nghiệp 2020, văn phòng đại diện chỉ được phép thực hiện các hoạt động liên lạc, xúc tiến thương mại, không được quyền sở hữu tài sản hoặc thực hiện giao dịch vốn.
2. Hạn chế về quyền nhận vốn
- Chuyển nhượng vốn yêu cầu tư cách pháp nhân: Hành vi chuyển nhượng vốn liên quan đến quyền sở hữu phần vốn góp, đòi hỏi bên nhận phải có tư cách pháp nhân. Văn phòng đại diện không đáp ứng điều kiện này.
- Rủi ro pháp lý khi vi phạm: Nếu cố tình nhận chuyển nhượng vốn, văn phòng đại diện có thể bị xử phạt theo Nghị định 50/2016/NĐ-CP về xử phạt vi phạm trong hoạt động của văn phòng đại diện.
3. Giải pháp thay thế
Chuyển đổi sang công ty con: Để thực hiện giao dịch vốn hợp pháp, doanh nghiệp nước ngoài cần:
- Giải thể văn phòng đại diện: Hoàn thành nghĩa vụ thuế, thanh lý hợp đồng, thông báo chấm dứt hoạt động.
- Thành lập công ty con: Đăng ký doanh nghiệp mới (TNHH, Cổ phần) để sở hữu phần vốn góp theo quy định Luật Đầu tư 2020 và Luật Doanh nghiệp 2020.
Ví dụ thực tế
Một công ty nước ngoài có văn phòng đại diện tại Việt Nam muốn nhận chuyển nhượng 30% vốn của một doanh nghiệp địa phương không thể thực hiện qua văn phòng đại diện. Thay vào đó, họ phải thành lập công ty con tại Việt Nam, sau đó thực hiện thủ tục đăng ký góp vốn theo quy định tại Nghị định 118/2015/NĐ-CP.
Lưu ý quan trọng
- Thời gian xử lý: Thủ tục chuyển đổi văn phòng đại diện thành công ty con thường mất 15–20 ngày làm việc sau khi nộp hồ sơ đầy đủ.
- Tỷ lệ sở hữu nước ngoài: Khi thành lập công ty con, cần kiểm tra giới hạn tỷ lệ sở hữu nước ngoài theo ngành nghề (ví dụ: trong lĩnh vực giáo dục, tỷ lệ có thể bị giới hạn).
