Sử dụng hóa đơn gtgt không hợp pháp bị phạt bao nhiêu? Bài viết cập nhật chi tiết mức phạt hành chính đến 50 triệu đồng và rủi ro hình sự theo quy định mới nhất.

Tóm tắt các ý chính

  • Hóa đơn GTGT không hợp pháp: Bao gồm hóa đơn giả, hóa đơn khống, hóa đơn chưa có giá trị sử dụng, hoặc hóa đơn bị ngừng sử dụng, dẫn đến rủi ro pháp lý nghiêm trọng cho doanh nghiệp.
  • Mức phạt hành chính: Sử dụng hóa đơn không hợp pháp bị phạt từ 20-50 triệu đồng (tổ chức) hoặc 10-25 triệu đồng (cá nhân), kèm truy thu thuế, nộp lợi bất hợp pháp và tiền chậm nộp 0,03%/ngày.
  • Truy cứu trách nhiệm hình sự: Nếu trốn thuế từ 100 triệu đồng trở lên hoặc tái phạm sau xử phạt hành chính, doanh nghiệp có thể bị phạt tiền đến 4,5 tỷ đồng, phạt tù đến 7 năm, hoặc tịch thu tài sản.
  • Rủi ro uy tín và kiểm tra: Vi phạm khiến doanh nghiệp bị đưa vào danh sách rủi ro cao, tăng cường thanh tra thuế và làm suy giảm uy tín với đối tác, khách hàng.
  • Biện pháp phòng ngừa: Sử dụng hóa đơn điện tử có mã cơ quan thuế, kiểm tra thông tin hóa đơn, xây dựng quy trình kiểm soát nội bộ, đào tạo nhân sự và tham vấn cơ quan thuế để đảm bảo tuân thủ pháp luật.
  • Tầm quan trọng tuân thủ: Tuân thủ quy định về hóa đơn không chỉ là nghĩa vụ mà còn bảo vệ doanh nghiệp khỏi rủi ro tài chính, pháp lý, góp phần phát triển bền vững.

Việc sử dụng hóa đơn giá trị gia tăng (GTGT) không hợp pháp là một trong những vi phạm nghiêm trọng về thuế, có thể đẩy doanh nghiệp vào những rủi ro pháp lý nặng nề, từ xử phạt hành chính hàng chục triệu đồng đến truy cứu trách nhiệm hình sự. Hiểu rõ các quy định này là điều kiện tiên quyết để hoạt động kinh doanh an toàn và bền vững. Trong bài viết này, Thuận Thiên sẽ tổng hợp và làm rõ các mức phạt sử dụng hóa đơn GTGT không hợp pháp, hậu quả pháp lý cũng như biện pháp phòng tránh hiệu quả nhất cho bạn.

Căn cứ pháp lý

I. Hóa đơn GTGT không hợp pháp là gì?

Theo quy định tại Nghị định 125/2020/NĐ-CP, hóa đơn GTGT không hợp pháp là các loại hóa đơn, chứng từ thuộc một trong các trường hợp sau đây:

  • Hóa đơn giả: Là hóa đơn được in hoặc khởi tạo theo mẫu hóa đơn đã được phát hành của tổ chức, cá nhân khác hoặc in, khởi tạo trùng số của một ký hiệu hóa đơn.
  • Hóa đơn khống: Là hóa đơn đã lập nhưng nội dung ghi trên hóa đơn là không có thật một phần hoặc toàn bộ, không phát sinh giao dịch mua bán, cung ứng dịch vụ thực tế.
  • Hóa đơn chưa có giá trị sử dụng hoặc đã hết giá trị sử dụng: Bao gồm hóa đơn chưa hoàn thành thủ tục thông báo phát hành, hoặc đã hết hạn theo thông báo của doanh nghiệp.
  • Hóa đơn bị ngừng sử dụng: Các hóa đơn bị cơ quan thuế thông báo ngừng sử dụng do doanh nghiệp giải thể, phá sản, hoặc bỏ trốn khỏi địa chỉ kinh doanh.
  • Hóa đơn điện tử chưa đăng ký sử dụng với cơ quan thuế hoặc không có mã của cơ quan thuế đối với loại hóa đơn điện tử có mã.
  • Hóa đơn lập không ghi đầy đủ các nội dung bắt buộc theo quy định.
  • Hóa đơn lập khi bên bán không còn hoạt động tại địa chỉ kinh doanh đã đăng ký với cơ quan nhà nước có thẩm quyền.
Nếu trốn thuế từ 100 triệu đồng trở lên hoặc tái phạm sau xử phạt hành chính, doanh nghiệp có thể bị phạt tiền đến 4,5 tỷ đồng, phạt tù đến 7 năm, hoặc tịch thu tài sản.
Nếu trốn thuế từ 100 triệu đồng trở lên hoặc tái phạm sau xử phạt hành chính, doanh nghiệp có thể bị phạt tiền đến 4,5 tỷ đồng, phạt tù đến 7 năm, hoặc tịch thu tài sản.

II. Mức phạt chi tiết khi sử dụng hóa đơn không hợp pháp

1. Xử phạt vi phạm hành chính

Theo Điều 28 Nghị định 125/2020/NĐ-CP, hành vi sử dụng hóa đơn, chứng từ không hợp pháp để hạch toán giá trị vốn, chi phí, khấu trừ thuế GTGT đầu vào hoặc kê khai giảm nghĩa vụ thuế sẽ bị xử phạt như sau:

  • Mức phạt tiền: Từ 20.000.000 đồng đến 50.000.000 đồng. Mức phạt này áp dụng đối với tổ chức vi phạm, đối với cá nhân vi phạm mức phạt bằng 1/2.
  • Lưu ý: Mức phạt này áp dụng cho hành vi sử dụng, không bao gồm hành vi cố ý không kê khai, nộp thuế. Nếu cơ quan thuế chứng minh được hành vi này nhằm mục đích trốn thuế, doanh nghiệp sẽ bị xử lý theo hành vi trốn thuế với mức phạt cao hơn.

Ngoài ra, một số hành vi liên quan khác cũng bị xử phạt nặng:

  • Hành vi cho, bán hóa đơn (hóa đơn khống): Phạt tiền từ 20.000.000 đồng đến 50.000.000 đồng (theo Điều 22).
  • Hành vi không xuất hóa đơn khi bán hàng hóa, dịch vụ: Phạt tiền từ 10.000.000 đồng đến 20.000.000 đồng (theo Điều 24).

2. Biện pháp khắc phục hậu quả

Bên cạnh việc bị phạt tiền, doanh nghiệp vi phạm còn phải thực hiện các biện pháp khắc phục hậu quả nghiêm ngặt:

  • Buộc hủy hóa đơn đã sử dụng: Toàn bộ hóa đơn được xác định là không hợp pháp phải được hủy bỏ.
  • Buộc nộp lại số lợi bất hợp pháp: Doanh nghiệp phải nộp lại toàn bộ số tiền thuế đã được khấu trừ, hoàn hoặc miễn, giảm sai quy định.
  • Truy thu đủ số thuế thiếu: Cơ quan thuế sẽ tiến hành truy thu toàn bộ số tiền thuế GTGT và thuế TNDN mà doanh nghiệp đã trốn.
  • Tính tiền chậm nộp: Doanh nghiệp phải nộp tiền chậm nộp trên số thuế bị truy thu, với mức 0,03%/ngày.

III. Hậu quả khác ngoài xử phạt hành chính

1. Truy cứu trách nhiệm hình sự

Đây là hậu quả pháp lý nghiêm trọng nhất. Nếu hành vi sử dụng hóa đơn không hợp pháp đủ yếu tố cấu thành Tội trốn thuế theo Điều 200 Bộ luật Hình sự 2015, người vi phạm có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự khi:

  • Số tiền trốn thuế từ 100.000.000 đồng trở lên.
  • Đã bị xử phạt hành chính về hành vi trốn thuế mà còn vi phạm.

Hình phạt có thể bao gồm:

  • Phạt tiền từ 100.000.000 đồng đến 4.500.000.000 đồng.
  • Phạt tù từ 03 tháng đến 07 năm.
  • Người phạm tội còn có thể bị cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ 01 đến 05 năm, hoặc tịch thu một phần hoặc toàn bộ tài sản.

2. Rủi ro khác cho doanh nghiệp

  • Tăng cường kiểm tra, thanh tra thuế: Doanh nghiệp sẽ bị đưa vào danh sách rủi ro cao về thuế, dẫn đến việc bị thanh tra, kiểm tra thường xuyên và chi tiết hơn trong tương lai.
  • Ảnh hưởng uy tín: Việc vi phạm pháp luật thuế làm giảm sút nghiêm trọng uy tín của doanh nghiệp với khách hàng, đối tác và các tổ chức tín dụng.

IV. Biện pháp phòng ngừa rủi ro hiệu quả

Để tránh những rủi ro không đáng có, Thuận Thiên khuyên bạn nên chủ động thực hiện các biện pháp sau:

  1. Sử dụng hóa đơn điện tử: Ưu tiên sử dụng hóa đơn điện tử có mã của cơ quan thuế kết nối với Cơ sở dữ liệu quốc gia về hóa đơn để đảm bảo tính hợp pháp và minh bạch.
  2. Kiểm tra thông tin hóa đơn: Trước khi nhận hóa đơn đầu vào, cần kiểm tra kỹ thông tin người bán trên trang web của Tổng cục Thuế để xác minh tình trạng hoạt động của doanh nghiệp.
  3. Xây dựng quy trình kiểm soát nội bộ: Thiết lập quy trình lập, duyệt và ký hóa đơn rõ ràng, chặt chẽ để phòng ngừa sai sót và gian lận từ bên trong.
  4. Đào tạo nhân sự: Thường xuyên tổ chức các buổi tập huấn, cập nhật các quy định pháp luật mới về thuế và hóa đơn cho bộ phận kế toán và các nhân sự liên quan.
  5. Tư vấn từ cơ quan thuế: Chủ động liên hệ và tham vấn ý kiến của cơ quan thuế quản lý trực tiếp khi có vướng mắc hoặc khi chính sách có sự thay đổi.

V. Tóm tắt mức phạt sử dụng hóa đơn GTGT không hợp pháp

Tóm lại, việc sử dụng hóa đơn GTGT không hợp pháp mang lại những hậu quả cực kỳ nghiêm trọng, không chỉ là gánh nặng tài chính từ các khoản phạt và truy thu thuế, mà còn là nguy cơ đối mặt với pháp luật hình sự.

Việc tuân thủ nghiêm ngặt các quy định về hóa đơn không chỉ là nghĩa vụ mà còn là biện pháp bảo vệ tốt nhất cho sự phát triển bền vững của chính doanh nghiệp. Hy vọng những thông tin trên sẽ giúp bạn nâng cao cảnh giác và quản lý hoạt động kinh doanh một cách an toàn, đúng pháp luật.

Câu Hỏi Thường Gặp

Theo Điều 28 Nghị định 125/2020/NĐ-CP, mức phạt tiền tối đa đối với tổ chức có hành vi sử dụng hóa đơn không hợp pháp là 50.000.000 đồng. Đối với cá nhân, mức phạt tối đa là 25.000.000 đồng.

Có. Nếu hành vi sử dụng hóa đơn không hợp pháp nhằm mục đích trốn thuế với số tiền từ 100.000.000 đồng trở lên, hoặc vi phạm có tổ chức, tái phạm nguy hiểm, người vi phạm có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự về Tội trốn thuế theo Điều 200 Bộ luật Hình sự 2015.

Đúng. Hóa đơn điện tử chưa đăng ký sử dụng với cơ quan thuế, hoặc hóa đơn điện tử có mã nhưng chưa được cấp mã của cơ quan thuế đều được xem là hóa đơn không hợp pháp và việc sử dụng chúng sẽ bị xử phạt theo quy định.

Ngoài việc nộp phạt, doanh nghiệp còn phải thực hiện các biện pháp khắc phục hậu quả, bao gồm: buộc hủy các hóa đơn đã sử dụng không hợp pháp, nộp lại số tiền thuế đã trốn, và nộp tiền chậm nộp trên số thuế truy thu đó.

Có. Theo Luật Xử lý vi phạm hành chính, trong thời hạn quy định kể từ ngày nhận được quyết định xử phạt, doanh nghiệp có quyền khiếu nại đến người đã ra quyết định hoặc cơ quan cấp trên, hoặc khởi kiện vụ án hành chính tại Tòa án.