Hướng dẫn chi tiết về điều kiện, hồ sơ và thủ tục miễn thuế xuất nhập khẩu cho doanh nghiệp mới thành lập theo quy định mới nhất. Giúp bạn tiết kiệm chi phí.

Tóm tắt các ý chính

  • Chính sách miễn thuế xuất nhập khẩu: Là đòn bẩy tài chính quan trọng, giúp doanh nghiệp mới giảm chi phí đầu tư ban đầu, nâng cao sức cạnh tranh, nhưng chỉ áp dụng cho các dự án đáp ứng tiêu chí cụ thể.
  • Đối tượng được miễn thuế: Bao gồm hàng hóa tạo tài sản cố định cho dự án ưu đãi đầu tư, nguyên liệu phục vụ sản xuất, hàng xuất khẩu, và hàng hóa phục vụ nghiên cứu khoa học, phát triển công nghệ (trong nước chưa sản xuất được).
  • Điều kiện áp dụng: Doanh nghiệp cần có Giấy chứng nhận đăng ký đầu tư/doanh nghiệp, thuộc ngành/lĩnh vực ưu đãi, và sử dụng hàng hóa đúng mục đích đăng ký.
  • Thủ tục thực hiện: Doanh nghiệp phải nộp hồ sơ thông báo danh mục miễn thuế, khai báo chính xác trên tờ khai hải quan, và báo cáo tình hình sử dụng hàng năm.
  • Lưu ý quan trọng: Sử dụng sai mục đích hoặc không dùng hết nguyên liệu trong thời hạn miễn thuế (05 năm) sẽ phải nộp lại thuế; danh mục hàng hóa cần đăng ký đầy đủ từ đầu.
  • Tầm quan trọng của tuân thủ: Nắm vững quy định và thực hiện đúng thủ tục giúp doanh nghiệp tận dụng tối đa ưu đãi, đồng thời tránh rủi ro pháp lý về thuế.

Miễn thuế xuất nhập khẩu là một trong những chính sách ưu đãi hấp dẫn nhất của Nhà nước, đóng vai trò như một đòn bẩy tài chính quan trọng, giúp các doanh nghiệp mới thành lập giảm bớt gánh nặng chi phí đầu tư ban đầu, từ đó nâng cao sức cạnh tranh trên thị trường.

Tuy nhiên, để hưởng trọn vẹn quyền lợi này, doanh nghiệp cần nắm vững các quy định phức tạp về đối tượng, điều kiện và thủ tục. Trong bài viết này, Thuận Thiên sẽ tổng hợp và hướng dẫn chi tiết các quy định về miễn thuế xuất nhập khẩu cho doanh nghiệp mới, giúp bạn áp dụng một cách chính xác và hiệu quả nhất.

Căn cứ pháp lý:

I. Đối tượng và các trường hợp được miễn thuế xuất nhập khẩu

Chính sách miễn thuế xuất nhập khẩu (XNK) không áp dụng cho mọi doanh nghiệp mới thành lập mà chỉ dành cho các dự án đầu tư đáp ứng những tiêu chí cụ thể theo quy định của pháp luật. Dưới đây là các trường hợp chính được hưởng ưu đãi này.

1. Hàng hóa nhập khẩu tạo tài sản cố định của dự án ưu đãi đầu tư

Đây là trường hợp miễn thuế phổ biến nhất, áp dụng cho các dự án đầu tư mới thuộc lĩnh vực, địa bàn được ưu đãi đầu tư theo quy định của pháp luật về đầu tư. Cụ thể, hàng hóa được miễn thuế bao gồm:

  • Máy móc, thiết bị, xe chuyên dùng trong dây chuyền công nghệ để tạo tài sản cố định.
  • Linh kiện, chi tiết, bộ phận rời, phụ tùng, gá lắp, khuôn mẫu, phụ kiện đi kèm để lắp ráp đồng bộ hoặc sử dụng đồng bộ với máy móc, thiết bị.
  • Nguyên liệu, vật tư trong nước chưa sản xuất được dùng để chế tạo máy móc, thiết bị trong dây chuyền công nghệ hoặc để chế tạo linh kiện, chi tiết, bộ phận rời…
  • Vật tư xây dựng trong nước chưa sản xuất được.

Việc miễn thuế nhập khẩu đối với những hàng hóa này được thực hiện một lần cho toàn bộ dự án.

2. Nguyên liệu, vật tư, linh kiện nhập khẩu phục vụ sản xuất

Doanh nghiệp có dự án đầu tư thuộc danh mục ngành, nghề đặc biệt ưu đãi đầu tư hoặc tại địa bàn có điều kiện kinh tế – xã hội đặc biệt khó khăn sẽ được hưởng chính sách này.

  • Miễn thuế nhập khẩu đối với nguyên liệu, vật tư, linh kiện trong nước chưa sản xuất được.
  • Thời hạn miễn thuế là 05 năm, kể từ ngày dự án bắt đầu hoạt động sản xuất.

3. Nguyên liệu, vật tư, linh kiện nhập khẩu để sản xuất hàng xuất khẩu

Doanh nghiệp nhập khẩu nguyên liệu, vật tư, linh kiện, bán thành phẩm hoặc thành phẩm để trực tiếp sản xuất hoặc gia công hàng hóa xuất khẩu thì được miễn thuế nhập khẩu. Sản phẩm sau khi sản xuất, gia công phải được thực xuất khẩu.

4. Hàng hóa nhập khẩu phục vụ nghiên cứu khoa học, phát triển công nghệ

Nhằm khuyến khích đổi mới sáng tạo, pháp luật quy định miễn thuế nhập khẩu đối với:

  • Hàng hóa nhập khẩu phục vụ trực tiếp cho hoạt động nghiên cứu khoa học, phát triển công nghệ mà trong nước chưa sản xuất được.
  • Máy móc, thiết bị, phụ tùng, vật tư chuyên dùng trong nước chưa sản xuất được cho các hoạt động dầu khí.
  • Hàng hóa nhập khẩu chuyên dùng trong nước chưa sản xuất được phục vụ trực tiếp cho an ninh, quốc phòng, giáo dục và đào tạo.
Sử dụng sai mục đích hoặc không dùng hết nguyên liệu trong thời hạn miễn thuế (05 năm) sẽ phải nộp lại thuế; danh mục hàng hóa cần đăng ký đầy đủ từ đầu.
Sử dụng sai mục đích hoặc không dùng hết nguyên liệu trong thời hạn miễn thuế (05 năm) sẽ phải nộp lại thuế; danh mục hàng hóa cần đăng ký đầy đủ từ đầu.

II. Điều kiện và hồ sơ thông báo danh mục miễn thuế

Để được áp dụng chính sách miễn thuế, doanh nghiệp không chỉ cần thuộc đúng đối tượng mà còn phải đáp ứng đầy đủ các điều kiện về pháp lý và chuẩn bị hồ sơ theo quy định.

1. Điều kiện miễn thuế

  • Về pháp lý: Doanh nghiệp phải có Giấy chứng nhận đăng ký đầu tư hoặc Giấy chứng nhận đăng ký doanh nghiệp cấp lần đầu cho dự án đầu tư.
  • Về lĩnh vực, địa bàn: Dự án đầu tư phải thuộc ngành, nghề ưu đãi đầu tư hoặc thực hiện tại địa bàn ưu đãi đầu tư theo quy định của Luật Đầu tư và các văn bản hướng dẫn.
  • Về mục đích sử dụng: Hàng hóa nhập khẩu phải được sử dụng đúng mục đích đã đăng ký để tạo tài sản cố định hoặc phục vụ sản xuất của dự án.

2. Hồ sơ thông báo danh mục hàng hóa miễn thuế

Trước khi đăng ký tờ khai hải quan đầu tiên, doanh nghiệp cần nộp hồ sơ thông báo danh mục hàng hóa miễn thuế cho cơ quan hải quan. Hồ sơ bao gồm:

  • Thông báo Danh mục hàng hóa miễn thuế dự kiến nhập khẩu: 01 bản chính theo Mẫu số 05 Phụ lục VII ban hành kèm Nghị định 18/2021/NĐ-CP.
  • Danh mục chi tiết hàng hóa miễn thuế: 02 bản chính theo Mẫu số 06 hoặc Mẫu số 07, kèm theo 01 bản điện tử (file excel).
  • Giấy chứng nhận đăng ký đầu tư/Giấy chứng nhận đăng ký doanh nghiệp: 01 bản sao.
  • Các giấy tờ khác chứng minh dự án thuộc diện ưu đãi: Luận chứng kinh tế-kỹ thuật, tài liệu kỹ thuật của dự án, giấy phép… (01 bản sao).

III. Thủ tục thực hiện miễn thuế xuất nhập khẩu

Quy trình thực hiện miễn thuế XNK đòi hỏi sự chính xác và tuân thủ nghiêm ngặt các bước do cơ quan hải quan quy định. Thuận Thiên xin tóm tắt các bước chính để bạn dễ dàng theo dõi.

  • Bước 1: Nộp hồ sơ thông báo danh mục miễn thuế – Doanh nghiệp nộp hồ sơ tại Cục Hải quan tỉnh, thành phố nơi đặt trụ sở chính (nếu dự án thực hiện ở nhiều tỉnh) hoặc nơi lắp đặt dự án.
  • Bước 2: Tiếp nhận và xử lý hồ sơ – Trong 03 ngày làm việc, cơ quan hải quan sẽ kiểm tra hồ sơ. Nếu hồ sơ chưa đầy đủ hoặc cần làm rõ, hải quan sẽ có văn bản yêu cầu doanh nghiệp bổ sung, giải trình.
  • Bước 3: Thông quan hàng hóa – Khi làm thủ tục nhập khẩu, doanh nghiệp khai báo chi tiết trên tờ khai hải quan, ghi rõ mã miễn thuế tương ứng và chịu trách nhiệm về tính chính xác của thông tin. Cơ quan hải quan sẽ căn cứ vào Danh mục đã thông báo để thực hiện miễn thuế cho lô hàng.
  • Bước 4: Báo cáo tình hình sử dụng – đinh kỳ hàng năm (chậm nhất là ngày thứ 90 kể từ ngày kết thúc năm tài chính), doanh nghiệp phải nộp báo cáo tình hình sử dụng hàng hóa nhập khẩu miễn thuế cho cơ quan hải quan nơi đã thông báo danh mục.

IV. Một số lưu ý quan trọng

  • Sử dụng sai mục đích: Trường hợp hàng hóa đã được miễn thuế nhưng sau đó được sử dụng cho mục đích khác hoặc chuyển nhượng, doanh nghiệp phải kê khai, nộp đủ số tiền thuế đã được miễn.
  • Hạn mức nguyên liệu: Đối với nguyên liệu, vật tư được miễn thuế trong 05 năm, nếu hết thời hạn mà không sử dụng hết, doanh nghiệp phải kê khai và nộp thuế đối với số lượng còn tồn kho.
  • Nhập khẩu nhiều chuyến: Đối với máy móc, thiết bị của cùng một dây chuyền được nhập khẩu thành nhiều chuyến, doanh nghiệp phải đăng ký danh mục đầy đủ từ đầu để cơ quan hải quan theo dõi, trừ lùi. Hàng hóa không có trong danh mục sẽ không được miễn thuế.

V. Tóm tắt miễn thuế xuất nhập khẩu cho doanh nghiệp mới: Điều kiện và thủ tục chi tiết

Tóm lại, miễn thuế xuất nhập khẩu là một chính sách hỗ trợ thiết thực, nhưng để tận dụng được, doanh nghiệp mới cần chủ động tìm hiểu kỹ quy định. Các yếu tố cốt lõi cần quan tâm bao gồm: xác định dự án có thuộc đối tượng ưu đãi không, chuẩn bị đầy đủ hồ sơ thông báo danh mục miễn thuế, tuân thủ đúng thủ tục hải quan và thực hiện nghĩa vụ báo cáo sử dụng. Việc nắm vững các quy định này không chỉ giúp doanh nghiệp tiết kiệm chi phí mà còn tránh được các rủi ro pháp lý về thuế sau này.

Câu Hỏi Thường Gặp

Có. Nếu doanh nghiệp chuyển đổi từ hộ kinh doanh có dự án đầu tư mới thuộc lĩnh vực, địa bàn ưu đãi và đáp ứng đủ các điều kiện như một doanh nghiệp thành lập mới thì vẫn được hưởng chính sách miễn thuế xuất nhập khẩu theo quy định.

Không. Chính sách miễn thuế này chỉ áp dụng cho thuế nhập khẩu. Hàng hóa thuộc đối tượng không chịu thuế GTGT hoặc được miễn thuế GTGT sẽ tuân theo quy định của Luật Thuế GTGT. Thông thường, hàng hóa nhập khẩu vẫn phải chịu thuế GTGT, trừ một số trường hợp đặc biệt.

Pháp luật quy định doanh nghiệp phải nộp hồ sơ thông báo danh mục hàng hóa miễn thuế cho cơ quan hải quan trước khi đăng ký tờ khai hải quan đầu tiên của lô hàng nhập khẩu thuộc danh mục đó. Doanh nghiệp nên chủ động nộp sớm để có thời gian xử lý và điều chỉnh nếu cần.

Có. Trường hợp dự án đầu tư được chuyển nhượng cho chủ đầu tư mới, chủ đầu tư mới sẽ được kế thừa các ưu đãi về thuế, bao gồm cả miễn thuế xuất nhập khẩu còn lại của dự án, với điều kiện họ vẫn tiếp tục đáp ứng các điều kiện hưởng ưu đãi.

Có. Chính sách ưu đãi thuế, bao gồm miễn thuế xuất nhập khẩu, được áp dụng bình đẳng cho cả nhà đầu tư trong nước và nhà đầu tư nước ngoài (doanh nghiệp FDI), miễn là dự án đầu tư của họ đáp ứng đủ các điều kiện về ngành nghề, lĩnh vực, địa bàn ưu đãi theo quy định của pháp luật Việt Nam.