Hầu hết các mặt hàng nông sản khi xuất khẩu không phải nộp thuế xuất khẩu theo quy định hiện hành. Tuy nhiên, cần lưu ý những mặt hàng đặc biệt có thể chịu thuế theo Biểu thuế của Chính phủ.
I. Quy định về thuế xuất khẩu nông sản
Theo Luật Thuế xuất khẩu, thuế nhập khẩu số 107/2016/QH13 và Nghị định 26/2023/NĐ-CP của Chính phủ (đang có hiệu lực), hầu hết các mặt hàng nông sản khi xuất khẩu không phải nộp thuế xuất khẩu. Thuế xuất khẩu chủ yếu được áp dụng đối với một số mặt hàng cụ thể được quy định trong Biểu thuế xuất khẩu do Chính phủ ban hành, và nông sản thường không nằm trong danh mục này. Một số mặt hàng như gỗ tự nhiên, sản phẩm từ lâm sản hoặc khoáng sản có thể nằm trong diện chịu thuế theo Biểu thuế.
Điều quan trọng là cần phân biệt rõ giữa hai loại thuế:
- Thuế xuất khẩu: Là loại thuế do Việt Nam thu khi hàng hóa được xuất khẩu ra nước ngoài.
- Thuế đối ứng (Countervailing Duty): Là loại thuế do các nước nhập khẩu (ví dụ như Mỹ) áp dụng lên hàng hóa của Việt Nam khi nhập khẩu vào thị trường của họ.
II. Tình hình xuất khẩu nông sản năm 2025
Kim ngạch xuất khẩu nông lâm thủy sản của Việt Nam ghi nhận kết quả tích cực. Cụ thể:
- 6 tháng đầu năm 2025: Đạt 33,84 tỷ USD, tăng hơn 15% so với cùng kỳ năm trước.
- 7 tháng đầu năm 2025: Đạt 39,7 tỷ USD, tăng 14,7% so với cùng kỳ năm trước. Trong đó, nông sản đạt 21,5 tỷ USD, lâm sản 10,4 tỷ USD, và thủy sản 6,1 tỷ USD.
Ngành nông nghiệp đặt mục tiêu kim ngạch xuất khẩu nông lâm thủy sản năm 2025 đạt từ 65 đến 70 tỷ USD, với mục tiêu tăng trưởng toàn ngành trên 4%.
Về thị trường, các đối tác chính của Việt Nam bao gồm:
- Mỹ: Thị trường lớn nhất, chiếm 21,1% thị phần.
- Trung Quốc: Thị trường thứ hai, chiếm 17,6% thị phần.
- Nhật Bản: Chiếm 7,2% thị phần.
- Đáng chú ý, xuất khẩu sang thị trường châu Âu (EU) cũng tăng mạnh, đạt 4,3 tỷ USD trong 7 tháng đầu năm.
III. Thách thức từ thuế đối ứng và giải pháp
Các doanh nghiệp xuất khẩu nông sản Việt Nam đang đối mặt với thách thức từ chính sách thuế đối ứng của các nước nhập khẩu, đặc biệt là Mỹ. Theo các phân tích, tác động có thể diễn ra theo các kịch bản sau:
- Thuế 10%: Kim ngạch xuất khẩu cơ bản không bị ảnh hưởng nhiều.
- Thuế 20%: Kim ngạch xuất khẩu 6 tháng cuối năm có thể giảm khoảng 20% (tương đương 6,2-6,5 tỷ USD).
- Thuế 46% (xấu nhất): Kim ngạch xuất khẩu 6 tháng cuối năm có thể giảm tới 12,3 tỷ USD. Các mặt hàng chịu tác động chính là tôm, cá tra, cá ngừ.
Để ứng phó, Việt Nam đang triển khai các giải pháp như xem xét giảm thuế cho một số nông sản của Mỹ nhập khẩu vào Việt Nam để hài hòa thương mại, đồng thời Chính phủ đã ban hành các chỉ thị thúc đẩy đa dạng hóa thị trường xuất khẩu sang các khu vực tiềm năng như EU, UAE, châu Phi, và Nam Mỹ.
Lưu ý quan trọng
Để có thông tin chính xác và cập nhật nhất về thuế xuất khẩu đối với một mặt hàng nông sản cụ thể, doanh nghiệp cần tham khảo trực tiếp các văn bản pháp luật hiện hành và biểu thuế chi tiết. Các doanh nghiệp cũng cần chủ động nắm bắt thông tin thị trường để có kế hoạch kinh doanh phù hợp và gia tăng giá trị xuất khẩu.
Các văn bản pháp lý chính cần tham khảo:
- Luật Thuế xuất khẩu, thuế nhập khẩu số 107/2016/QH13.
- Các Nghị định của Chính phủ ban hành Biểu thuế xuất khẩu.
- Các văn bản hướng dẫn thi hành từ Bộ Tài chính.
