Theo Luật Bảo hiểm y tế 2008 (sửa đổi 2014) và Luật Bảo hiểm xã hội 2024 (hiệu lực từ 01/7/2025), Giám đốc không hưởng lương, không có hợp đồng lao động không bắt buộc tham gia BHYT, nhưng phải tham gia BHXH bắt buộc từ ngày 1/7/2025 (tự đóng 25% mức lương tối thiểu vùng).
I. Căn cứ pháp luật về đối tượng tham gia BHYT
- Theo Luật Bảo hiểm y tế 2008 (sửa đổi 2014): Đối tượng tham gia BHYT bắt buộc gồm người lao động làm việc theo hợp đồng lao động từ đủ 3 tháng trở lên, người quản lý doanh nghiệp có hưởng lương.
- Theo Luật Bảo hiểm xã hội 2024 (hiệu lực từ 01/7/2025): Luật mở rộng đối tượng BHXH bắt buộc cho giám đốc không hưởng lương nhưng không mở rộng tương ứng đối với BHYT, tức là BHYT vẫn không bắt buộc với nhóm này.
II. Phân tích tình huống cụ thể
- Giám đốc không lương, không hợp đồng lao động: Không đủ điều kiện là người lao động hưởng lương, không thuộc diện bắt buộc tham gia BHYT.
- Giám đốc là chủ sở hữu doanh nghiệp, chỉ nhận lợi nhuận: Không phát sinh hợp đồng lao động, không thuộc đối tượng bắt buộc tham gia BHYT.
III. Lựa chọn thay thế khi không thuộc diện bắt buộc
- Tham gia BHYT tự nguyện theo hộ gia đình.
- Đăng ký BHYT qua các hình thức khác như thẻ BHYT dành cho đối tượng hộ nghèo, cận nghèo.
Tóm tắt
| Đối tượng | BHXH bắt buộc | BHYT bắt buộc |
|---|---|---|
| Giám đốc không lương, không HĐLĐ | Có (25%) | Không (tự nguyện) |
Ví dụ thực tế
- Ông A là chủ sở hữu kiêm Giám đốc Công ty TNHH MTV X, không ký hợp đồng lao động và không nhận lương. Kết quả: không phải đóng BHYT bắt buộc tại công ty nhưng có thể tham gia BHYT tự nguyện theo diện hộ gia đình.
Lưu ý quan trọng
- Nếu giám đốc có hợp đồng lao động và nhận lương (dù là thành viên góp vốn), bắt buộc phải tham gia BHYT.
- Từ 01/7/2025, luật sẽ bắt buộc giám đốc không lương tham gia BHXH nhưng BHYT vẫn không thay đổi.
