Việc ký hợp đồng khoán dịch vụ với người đã nghỉ hưu không phải đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc. Dưới đây là phân tích chi tiết cho các trường hợp cụ thể, giúp người sử dụng lao động và người lao động hiểu đúng quy định về bảo hiểm xã hội khi hợp tác với người đã nghỉ hưu.
I. Quy định về đóng bảo hiểm xã hội đối với người đã nghỉ hưu
Không thuộc đối tượng tham gia BHXH bắt buộc: Người đã nghỉ hưu đang hưởng lương hưu, trợ cấp bảo hiểm xã hội, trợ cấp hằng tháng không còn thuộc đối tượng phải đóng BHXH bắt buộc khi giao kết bất kỳ loại hợp đồng nào. Quy định này áp dụng từ ngày 01/7/2025 theo Luật Bảo hiểm xã hội 2024.
II. Bản chất của hợp đồng khoán dịch vụ và nghĩa vụ đóng BHXH
- Hợp đồng khoán dịch vụ là hợp đồng dân sự: Không phát sinh quan hệ lao động, không có sự điều hành, quản lý trực tiếp của đơn vị thuê khoán. Do đó, không thuộc đối tượng bắt buộc đóng BHXH.
- Không áp dụng quy định đóng BHXH bắt buộc: Người ký hợp đồng khoán dịch vụ dù chưa nghỉ hưu hay đã nghỉ hưu đều không phát sinh trách nhiệm đóng BHXH theo quy định lao động.
III. Phân biệt hợp đồng khoán dịch vụ và hợp đồng lao động để xác định đóng BHXH
Xét bản chất hợp đồng: Nếu hợp đồng chỉ có tên gọi là “khoán dịch vụ” nhưng thực tế nội dung là việc làm có lương, có sự quản lý, điều hành thì vẫn bị xem là hợp đồng lao động và phải đóng BHXH.
IV. Trách nhiệm của người sử dụng lao động khi ký hợp đồng với người đã nghỉ hưu
- Không phải đóng BHXH bắt buộc: Trường hợp ký hợp đồng lao động với người đã nghỉ hưu thì vẫn không phát sinh nghĩa vụ đóng BHXH bắt buộc.
- Phải trả thêm khoản tương đương mức đóng BHXH: Người sử dụng lao động cần chi trả cùng kỳ với lương một khoản tiền bổ sung bằng mức đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc.
Ví dụ thực tế
- Ông A đã nghỉ hưu và nhận lương hưu, ký hợp đồng khoán dịch vụ tư vấn độc lập với công ty: Không phải đóng BHXH.
- Bà B nghỉ hưu nhưng chưa đủ điều kiện hưởng lương hưu, ký hợp đồng có bản chất lao động từ 1 tháng trở lên: Phải đóng BHXH bắt buộc.
Lưu ý quan trọng
- Phân biệt rõ giữa hợp đồng khoán dịch vụ (dân sự) và hợp đồng lao động để áp dụng quy định chính xác.
- Thu nhập từ hợp đồng khoán dịch vụ vẫn chịu thuế thu nhập cá nhân 10% nếu từ 2 triệu đồng/lần trở lên.
- Người nghỉ hưu có lương hưu đã được Nhà nước đóng bảo hiểm y tế, không cần đóng thêm.
