Doanh nghiệp chi trả thù lao cho Hội đồng quản trị cần tuân thủ các nguyên tắc về hạch toán và quy định pháp luật để đảm bảo chi phí hợp lý và minh bạch theo từng loại hình doanh nghiệp.
I. Đối với công ty TNHH MTV do Nhà nước nắm giữ 100% vốn điều lệ
Các quy định chi tiết về hạch toán, chi trả thù lao cho Hội đồng quản trị (hoặc Hội đồng thành viên, Chủ tịch công ty) chủ yếu áp dụng cho loại hình doanh nghiệp này.
1. Nguyên tắc hạch toán và xác định quỹ thù lao
- Hạch toán chi phí: Thù lao được hạch toán vào giá thành sản phẩm hoặc chi phí kinh doanh tùy theo tính chất hoạt động của doanh nghiệp.
- Trình bày báo cáo: Quỹ tiền lương và thù lao phải được thể hiện thành một mục riêng trong báo cáo tài chính hàng năm, không được tính trong đơn giá tiền lương chung của công ty.
- Xác định quỹ: Quỹ được xác định theo năm và tách riêng hoàn toàn với quỹ tiền lương của người lao động. Công ty xây dựng quỹ và trình cơ quan đại diện chủ sở hữu phê duyệt trước khi thực hiện.
2. Phương thức chi trả
- Tạm ứng và quyết toán: Hàng tháng, các thành viên được tạm ứng 80% số thù lao tạm tính. 20% còn lại sẽ được quyết toán và chi trả vào cuối năm dựa trên kết quả hoàn thành nhiệm vụ.
- Thành viên không chuyên trách: Thù lao được tính theo công việc và thời gian làm việc thực tế, nhưng không vượt quá 20% tiền lương của người quản lý chuyên trách tương ứng.
- Người đại diện vốn góp: Khoản thù lao nhận từ công ty khác phải nộp về công ty. Mức chi trả lại cho người này không vượt quá 50% mức lương thực tế tại công ty, phần còn lại được hạch toán vào thu nhập khác của công ty.
3. Mức lương cơ bản, thưởng và chế độ báo cáo
Theo Nghị định 20/2020/NĐ-CP, mức lương cơ bản được xác định dựa trên quy mô doanh nghiệp:
| Chức danh | Công ty quy mô lớn* | Công ty còn lại |
| Chủ tịch HĐQT/HĐTV | 70 triệu đồng/tháng | 60 triệu đồng/tháng |
| Thành viên HĐQT/HĐTV | 60 triệu đồng/tháng | 50 triệu đồng/tháng |
*Công ty quy mô lớn có vốn chủ sở hữu từ 10.000 tỷ đồng, doanh thu từ 30.000 tỷ đồng, và có từ 10 đầu mối quản lý hoặc từ 5.000 lao động trở lên.
- Tiền thưởng: Được xác định theo năm dựa trên hiệu quả sản xuất kinh doanh, trả một phần vào cuối năm và phần còn lại sau khi kết thúc nhiệm kỳ.
- Báo cáo: Công ty phải báo cáo chủ sở hữu để phê duyệt quỹ lương, thù lao thực hiện chậm nhất vào ngày 15 tháng 01 năm sau. Công ty mẹ của tập đoàn kinh tế nhà nước phải báo cáo đồng thời lên Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội.
II. Đối với các loại hình doanh nghiệp khác
Đối với công ty cổ phần, công ty TNHH có nhiều thành viên, và doanh nghiệp tư nhân, việc hạch toán thù lao Hội đồng quản trị linh hoạt hơn và thường tuân theo các nguyên tắc chung:
- Hạch toán: Thù lao thường được hạch toán vào tài khoản chi phí quản lý doanh nghiệp.
- Tuân thủ: Việc xác định mức thù lao và hạch toán phải tuân thủ các quy định của pháp luật về thuế thu nhập doanh nghiệp (đảm bảo là chi phí hợp lý, hợp lệ) và pháp luật về chứng khoán đối với các công ty đại chúng (yêu cầu công bố thông tin trong báo cáo thường niên).
Lưu ý quan trọng
Các quy định chi tiết về quỹ lương, mức lương, và phương thức chi trả 80/20 chủ yếu áp dụng cho các doanh nghiệp nhà nước. Các doanh nghiệp khác cần tuân thủ Điều lệ công ty và các quy định chung của pháp luật kế toán và thuế. Trong trường hợp tạm ứng và chi vượt quá quỹ tiền lương thực hiện, phần vượt phải được hoàn trả từ quỹ tiền lương của năm sau liền kề.
