Có thể điều chỉnh lại giá trị hợp đồng khi phát hiện sai lệch VAT sau khi ký kết, nhưng phải đáp ứng đồng thời nhiều điều kiện pháp lý và tuân thủ quy trình cụ thể theo quy định của pháp luật.
I. Điều kiện và nguyên tắc điều chỉnh giá trị hợp đồng
- Thỏa thuận giữa các bên: Phải có văn bản đồng thuận giữa các bên, có thể là phụ lục hợp đồng hoặc thỏa thuận riêng. Nếu hợp đồng gốc đã có điều khoản về điều chỉnh giá, thực hiện thuận lợi hơn.
- Thời điểm điều chỉnh: Chỉ thực hiện trong thời gian hợp đồng còn hiệu lực, bao gồm cả giai đoạn gia hạn hợp đồng (nếu có).
- Giới hạn giá trị điều chỉnh: Giá trị hợp đồng sau điều chỉnh không được vượt dự toán hoặc giá gói thầu đã phê duyệt, trừ khi được cơ quan có thẩm quyền chấp thuận (chủ đầu tư, cơ quan quản lý).
- Nguyên nhân điều chỉnh: Áp dụng khi Nhà nước thay đổi chính sách thuế (ví dụ, Nghị định 44/2023/NĐ-CP giảm VAT), hoặc do các sai sót khách quan (không phải lỗi chủ quan của một bên) trong tính toán/hóa đơn VAT.
II. Quy trình thực hiện điều chỉnh hợp đồng và thuế VAT
- Lập phụ lục hợp đồng điều chỉnh: Ghi rõ lý do (sai lệch VAT), kèm phương pháp tính toán (bù trừ trực tiếp hoặc điều chỉnh đơn giá).
- Kê khai và nộp thuế: Thực hiện kê khai hóa đơn điều chỉnh với cơ quan thuế càng sớm càng tốt ngay khi phát hiện sai sót, theo quy định tại Thông tư 32/2025/TT-BTC; nộp bổ sung/đề nghị hoàn thuế tương ứng.
- Lưu trữ hồ sơ pháp lý và kế toán: Gồm phụ lục hợp đồng, biên bản thỏa thuận, hóa đơn điều chỉnh, tờ khai thuế liên quan.
Ví dụ thực tế
- Hợp đồng ký tháng 5/2023 xác định VAT 10%. Từ 7/2023, theo Nghị định 44/2023/NĐ-CP, các bên ký phụ lục điều chỉnh cho phần công việc phát sinh từ tháng 7/2023 (áp dụng VAT mới 8%).
- Trường hợp phát hiện hóa đơn ghi sai mã VAT, hai bên lập phụ lục điều chỉnh giá trị hợp đồng theo mã VAT đúng và xuất hóa đơn điều chỉnh theo Thông tư 32/2025/TT-BTC.
Lưu ý quan trọng
- Điều chỉnh giá hợp đồng không thay thế nghĩa vụ kê khai/nộp thuế VAT theo quy định hiện hành.
- Nếu sai lệch VAT là lỗi chủ quan của một bên, bên còn lại có quyền từ chối điều chỉnh.
- Với hợp đồng trọn gói, chỉ điều chỉnh giá trị khi xảy ra tình huống bất khả kháng hoặc có thay đổi chính sách thuế từ Nhà nước, và phải có thỏa thuận hoặc điều khoản cho phép điều chỉnh trong hợp đồng, kèm theo tài liệu chứng minh.
- Hóa đơn điều chỉnh phải ghi rõ số, ký hiệu, ngày hóa đơn gốc theo quy định tại Thông tư 32/2025/TT-BTC.
