Khi hai bên bán và mua không thống nhất về thuế suất GTGT, việc xử lý bắt buộc phải căn cứ vào quy định pháp luật, không phụ thuộc vào thỏa thuận riêng. Dưới đây là hướng dẫn chi tiết, giúp bạn nắm rõ trình tự, trách nhiệm và cơ sở pháp lý trong quá trình xử lý.
I. Nguyên tắc áp dụng thuế suất GTGT
- Thuế suất GTGT được xác định dựa trên quy định pháp luật về bản chất hàng hóa, dịch vụ và không phụ thuộc vào ý chí thỏa thuận giữa bên bán và bên mua.
- Bên bán phải áp dụng đúng thuế suất theo danh mục hàng hóa, dịch vụ quy định tại Phụ lục I và II Nghị định 174/2025/NĐ-CP (ví dụ: viễn thông, bất động sản, hàng chịu thuế tiêu thụ đặc biệt không được giảm thuế).
- Mức giảm thuế 8% chỉ áp dụng cho hàng hóa, dịch vụ đang chịu thuế suất 10% (không nằm trong danh mục loại trừ) và giai đoạn từ ngày 01/7/2025 đến 31/12/2026.
II. Trách nhiệm của bên bán trong xử lý hóa đơn
- Xuất hóa đơn đúng thuế suất quy định:
- Nếu hóa đơn ghi thuế suất cao hơn quy định: bên bán kê khai và nộp đúng mức ghi trên hóa đơn, không được hoàn thuế phần chênh lệch.
- Nếu hóa đơn ghi thuế suất thấp hơn quy định: phải kê khai, nộp đúng thuế suất pháp luật quy định.
- Điều chỉnh hóa đơn khi phát hiện sai sót: Thực hiện bằng hóa đơn điều chỉnh (không hủy hóa đơn gốc) theo đúng hướng dẫn tại Thông tư 219/2013/TT-BTC.
III. Giải quyết khi không tự thống nhất được
- Bên mua có quyền kiểm tra: So sánh với các Phụ lục I, II của Nghị định 174/2025/NĐ-CP và biểu thuế suất ban hành cùng Luật Thuế GTGT 2024.
- Gửi công văn đề nghị cơ quan thuế địa phương giải quyết: Chuẩn bị các hồ sơ kèm theo (hợp đồng, hóa đơn, mô tả hàng hóa, dịch vụ) để được cơ quan thuế xác minh, điều chỉnh nếu cần thiết.
Ví dụ thực tế
Công ty A bán máy điều hòa (nằm trong danh mục giảm thuế theo Phụ lục I Nghị định 174) cho công ty B, xảy ra tranh chấp về thuế suất. Theo quy định, công ty A vẫn phải xuất hóa đơn với thuế suất 8%. Nếu công ty B không đồng ý, có thể yêu cầu cơ quan thuế xác minh dựa vào quy định pháp lý liên quan.
Lưu ý quan trọng
- Hàng hóa/dịch vụ không chịu thuế hoặc áp dụng thuế suất 5% không được giảm còn 8%.
- Giá sau ngày 01/07/2025 không được điều chỉnh giảm thuế suất nếu phát sinh tranh chấp; rủi ro thuộc về bên bán.
- Kê khai GTGT cần áp dụng mẫu Phụ lục III kèm Nghị định 174/2025/NĐ-CP.
