Có – doanh nghiệp phải nộp bổ sung thuế nếu áp dụng sai thuế suất dẫn tới thiếu số thuế phải nộp. Dưới đây là phân tích chi tiết các trường hợp và hướng xử lý:
I. Nghĩa vụ nộp bổ sung thuế khi áp dụng sai thuế suất
- Phải nộp bổ sung thuế: Nếu sai thuế suất làm thiếu số thuế phải nộp hoặc tăng số thuế được hoàn/giảm trái quy định, doanh nghiệp phải nộp bổ sung số thuế thiếu kèm theo tiền chậm nộp (0,03%/ngày).
- Không phải nộp bổ sung thuế: Nếu sai sót không ảnh hưởng đến nghĩa vụ thuế (chỉ sai thông tin không liên quan tính thuế), không phải nộp bổ sung.
II. Mức xử phạt hành chính
| Loại vi phạm | Mức phạt | Căn cứ |
|---|---|---|
| Gây thiếu thuế | 20% số thuế thiếu | Điều 16 Nghị định 125/2020/NĐ-CP |
| Khai sai liên quan nghĩa vụ thuế | 5–8 triệu đồng | Khoản 3 Điều 12 Nghị định 125/2020/NĐ-CP |
| Khai sai không liên quan nghĩa vụ thuế | 0,5–2,5 triệu đồng | Khoản 1,2 Điều 12 Nghị định 125/2020/NĐ-CP |
Lưu ý:
- Không phải mọi trường hợp khai sai thuế suất đều bị phạt cả hai mức (20% số thuế thiếu và 5–8 triệu đồng).
- Chỉ phạt 5–8 triệu đồng nếu khai sai các chỉ tiêu liên quan đến xác định nghĩa vụ thuế trên hồ sơ thuế, không phải mọi trường hợp khai sai thuế suất đều bị phạt thêm khoản này.
- Tự điều chỉnh trước khi bị phát hiện giúp giảm mức phạt (giảm 50–70% mức phạt nếu tự phát hiện và điều chỉnh kịp thời).
III. Biện pháp khắc phục khi áp dụng sai thuế suất
- Điều chỉnh hóa đơn sai: Lập hóa đơn điều chỉnh hoặc hóa đơn thay thế phù hợp quy định.
- Khai bổ sung hồ sơ thuế: Nộp tờ khai điều chỉnh cho cơ quan thuế để cập nhật số liệu đúng.
- Nộp đủ số thuế thiếu + tiền chậm nộp: Bắt buộc khi có phát sinh số thuế phải bổ sung.
Ví dụ thực tế
Doanh nghiệp A áp dụng thuế suất 8% cho mặt hàng chịu thuế 10%.
Kết quả:
- Nộp bổ sung 2% thuế thiếu.
- Bị phạt 20% số thuế thiếu.
- Phạt hành chính thêm 5–8 triệu đồng.
- Tính tiền chậm nộp từ ngày phát sinh nghĩa vụ thuế.
Lưu ý quan trọng
- Tự điều chỉnh trước khi bị cơ quan thuế phát hiện giúp giảm 50–70% mức phạt.
- Tiền phạt không được tính vào chi phí hợp lý khi tính thuế TNDN.
- Sai phạm lâu dài có thể bị thanh tra và bị truy thu thuế trong 10 năm.
