Hộ kinh doanh có cần lập sổ sách kế toán không? Câu trả lời là có nếu thuộc diện kê khai thuế; còn với hộ nộp thuế khoán thì không bắt buộc, nhưng vẫn nên ghi chép cơ bản để dễ quản lý thuế và tài chính.
I. Quy định về lập sổ sách kế toán với hộ kinh doanh
1. Trường hợp bắt buộc lập sổ sách
- Áp dụng với hộ kinh doanh nộp thuế theo phương pháp kê khai
- Phải mở và duy trì 7 loại sổ kế toán cơ bản gồm:
- Sổ chi tiết doanh thu bán hàng hóa, dịch vụ
- Sổ chi tiết vật liệu, dụng cụ, sản phẩm, hàng hóa
- Sổ chi phí sản xuất, kinh doanh
- Sổ theo dõi nghĩa vụ thuế với Nhà nước
- Sổ theo dõi thanh toán tiền lương và các khoản nộp theo lương
- Sổ quỹ tiền mặt
- Sổ tiền gửi ngân hàng
- Thời điểm mở sổ: Đầu kỳ kế toán năm hoặc từ ngày thành lập nếu là hộ kinh doanh mới
- Nếu có nhiều địa điểm kinh doanh, phải mở sổ riêng cho từng địa điểm
2. Trường hợp không bắt buộc lập sổ sách
- Áp dụng với hộ nộp thuế theo phương pháp khoán
- Không bắt buộc lập đầy đủ sổ sách kế toán, nhưng vẫn cần ghi chép doanh thu và chi phí cơ bản nhằm xác định đúng nghĩa vụ thuế và thuận tiện khi cơ quan thuế kiểm tra
II. Thời điểm và điều kiện áp dụng
1. Hiệu lực quy định mới
- Từ ngày 01/01/2025, hộ kinh doanh thuộc diện kê khai thuế phải thực hiện chế độ hóa đơn, chứng từ và lập sổ sách kế toán theo Thông tư 88/2021/TT-BTC
2. Thời gian lưu trữ sổ sách
- Bắt buộc lưu trữ tối thiểu 5 năm kể từ năm liên quan
III. Dự thảo/đề xuất thay đổi
1. Dự kiến mở rộng diện kê khai
- Dự thảo đề xuất từ 01/06/2025, hộ kinh doanh doanh thu từ 1 tỷ đồng/năm trở lên (một số ngành dịch vụ, thương mại) phải chuyển sang phương pháp kê khai, đồng nghĩa với nghĩa vụ lập sổ sách kế toán bắt buộc
Ví dụ thực tế
- Hộ kinh doanh A bán quần áo, doanh thu 700 triệu đồng/năm, nộp thuế theo kê khai → bắt buộc phải lập đủ 7 loại sổ kế toán.
- Hộ kinh doanh B bán tạp hóa, doanh thu 200 triệu đồng/năm, nộp thuế khoán → không bắt buộc lập sổ sách nhưng nên ghi chép thu chi cơ bản.
Lưu ý quan trọng
- Kể từ 01/01/2025, việc lập sổ sách kế toán, hóa đơn chứng từ đối với hộ kinh doanh kê khai thuế là bắt buộc, nếu không thực hiện sẽ bị xử phạt theo quy định Luật Kế toán và Luật Quản lý thuế.
- Các quy định và ví dụ đều dựa trên Thông tư 88/2021/TT-BTC, Luật Kế toán 2015, các thông tin cập nhật hướng dẫn từ Bộ Tài chính và Tổng cục Thuế.
