Doanh nghiệp không bắt buộc phải lập hợp đồng bổ sung khi thuế suất GTGT thay đổi theo quy định pháp luật. Việc điều chỉnh được thực hiện thông qua hóa đơn và chứng từ liên quan. Dưới đây là chi tiết các nguyên tắc và cách xử lý khi thay đổi thuế VAT:
I. Nguyên tắc xử lý thay đổi thuế suất GTGT
- Hóa đơn điều chỉnh là căn cứ pháp lý chính:
- Doanh nghiệp phải lập hóa đơn điều chỉnh để phản ánh đúng thuế suất mới, ghi rõ lý do điều chỉnh và thông tin hóa đơn gốc.
- Không cần sửa đổi hợp đồng gốc nếu thay đổi thuế suất do luật định (ví dụ: giảm từ 10% xuống 8% từ 01/7/2025 theo Nghị quyết 204/2025/QH15).
- Chứng từ thanh toán: Giao dịch từ 5 triệu đồng trở lên phải có chứng từ không dùng tiền mặt (chuyển khoản, thẻ) tương ứng giá trị sau điều chỉnh để được khấu trừ thuế đầu vào.
II. Trường hợp khuyến nghị lập phụ lục hợp đồng
- Không bắt buộc nhưng nên thực hiện nếu hợp đồng ghi rõ “giá chưa thuế + thuế suất GTGT X%” và hai bên muốn tránh tranh chấp. Phụ lục cần ghi rõ:
- Giá trị chưa thuế,
- Thuế suất mới,
- Tổng thanh toán,
- Lý do điều chỉnh (ví dụ: căn cứ Luật Thuế GTGT 2024).
- Không cần phụ lục nếu hợp đồng quy định: “Giá đã bao gồm thuế GTGT theo quy định tại thời điểm thanh toán”.
III. Thủ tục kê khai và khấu trừ thuế
- Khai bổ sung thuế: Sử dụng tờ khai 01/KHBS nếu điều chỉnh dẫn đến tăng/giảm số thuế phải nộp.
- Điều kiện khấu trừ thuế đầu vào:
- Áp dụng cho mọi giao dịch từ 01/7/2025, bắt buộc chứng từ thanh toán không dùng tiền mặt (kể cả dưới 20 triệu đồng).
- Hóa đơn điều chỉnh phải kèm phiếu đóng gói/vận đơn (nếu có) cho hàng hóa xuất khẩu.
Ví dụ thực tế
- Tình huống: Hợp đồng dịch vụ 100 triệu đồng (chưa thuế) với thuế suất 10% trước 01/7/2025. Sau điều chỉnh, thuế suất giảm còn 8%.
- Xử lý:
- Lập hóa đơn điều chỉnh ghi âm 2% thuế GTGT (giảm 2 triệu đồng tiền thuế).
- Chứng từ thanh toán phải phù hợp giá trị mới (108 triệu đồng).
- Khai bổ sung trên tờ khai 01/KHBS nếu cần điều chỉnh số thuế khấu trừ.
Lưu ý quan trọng
- Hậu kiểm thuế: Cơ quan thuế kiểm tra tính hợp lệ của hóa đơn điều chỉnh và chứng từ thanh toán. Thiếu chứng từ sẽ dẫn đến loại trừ thuế khấu trừ.
- Tiền chậm nộp: Nếu khai bổ sung sau thời hạn, số thuế tăng thêm bị tính lãi chậm nộp từ ngày quá hạn ban đầu.
- Hóa đơn điện tử: Khuyến khích sử dụng để đảm bảo minh bạch và giảm sai sót.
